مروزه نیاز به تحصیلات دانشگاهی و تربیت نیروی حرفه ای رو به افزایش است و تحت این شرایط دانشگاه های کشور آلمان هرچند در زمره ی بهترین دانشگاه های دنیا قرار دارند،شهریه ایی دریافت نمی کنند از این رو تحصیل در آلمان رایگان است. تصمیمی که از اکتبر 2014 اجرایی شده است و طبق این قانون دانشجویان بین المللی که در دانشگاه های دولتی مشغول به تحصیل هستند، لازم نیست شهریه ایی را پرداخت نمایند و فقط لازم است هزینه ایی برای سهم دانشجویی (Student contribution)، student union fee و بلیط حمل و نقل عمومی پرداخت کنند که مجموعا برای هر ترم حدود 300 یورو است.
به تحصیل در آلمان فکر می‌کنید؟ براساس Times Higher Education’s World University Rankings 2022، بهترین دانشگاه‌های آلمان شامل موسسات قدیمی معتبر در کنار دانشگاه‌های فنی و تخصصی جوان‌تر است.
مطالعات فیلم و سینما در دانشگاه‌های آلمان زمینه‌های مختلفی ازجمله تاریخ سینما و نقد فیلم و تولیدات سینمایی را شامل می‌شود. دانشجویان در مطالعه و پژوهششان معمولاً ویژگی‌های اجتماعی، سیاسی، زیبایی‌شناختی و روایی اثری خاص یا نظریه‌ها و ساختارهای اساسی سینما و فیلم‌سازی را تجزیه‌وتحلیل می‌کنند. دانشگاه‌ها و مدرسه‌های هنر و فیلم‌سازی، تحصیل سینما در آلمان را برای دانشجویان بین‌المللی امکان‌پذیر کرده‌اند. در این مقاله دانشگاه‌ها و مدرسه‌های سینمایی آلمان را معرفی و شرایط تحصیل در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشدشان را بررسی می‌کنیم.
تحصیل مقطع کارشناسی سینما در آلمان
تحصیل مقطع کارشناسی سینما در آلمان مطالعات فیلم و عکاسی و رسانه را دربرمی‌گیرد و دانشجویان این رشته عملکردهای درونی فیلم بلند و کوتاه داستانی و مستند و انیمشین و نیز مسیرهای ترکیب فیلم و عکاسی با دیگر ابزارهای بصری نوظهور مثل ادغام دیجیتال را آموزش می‌بینند؛ با ظرافت‌های ثبت اشکال، نورها، رنگ‌ها و قاب‌بندی در عکاسی و فیلم‌برداری آشنا می‌شوند؛ مکتب‌های فیلم‌سازی و تأثیرشان بر هنر فیلم از دوران صامت تاکنون؛ روابط پیچیدۀ بین فیلم و تلویزیون، پیشرفت صنعت فیلم‌سازی، مراحل اصلی تولید فیلم، تکنیک‌های فیلم‌برداری، ترفندها و روش‌های تعامل و انتقال ایده‌ها به فیلم را مطالعه می‌کنند. فارغ‌التحصیلان سینما در مشاغلی همچون کارگردانی فیلم، عکاسی مستقل، عکاسی خبری، فیلم‌بردار سینما و تلویزیون، تدوینگر فیلم و جلوه‌های بصری می‌توانند فعالیت کنند. در ادامه، تعدادی از دانشگاه‌ها و مدرسه‌های برتر برای تحصیل سینما در آلمان را معرفی می‌کنیم.
تحصیل فیلم‌سازی در مدرسۀ فیلم مِت
یکی از مدرسه‌های معتبر فیلم‌سازی برای تحصیل سینما در آلمان مدرسۀ فیلم‌سازی مِت (MetFilm School) است که در شهر برلین قرار دارد. دانشجویان با تحصیل در این مدرسه به‌کمک کارگاه‌های عملی و مستر کلاس‌های فیلم‌نامه‌نویسی، تهیه‌کنندگی، کارگردانی، فیلم‌برداری و تدوین مهارت‌های خلاقه و فنی‌شان را پرورش می‌دهند و با همکاری یکدیگر روی پروژه‌های فیلم‌سازی مختلف کار می‌کنند. واحدهای رشتۀ یادشده عبارت‌اند از: ایده‌ها و داستان، شخصیت‌پردازی و اجرا، تصویر و صدا، پس از تولید و کسب‌وکارهای تصویری. تحصیل این دوره چهارده ماه به‌طول می‌انجامد و تمامی دروس به زبان انگلیسی تدریس می‌شوند. دانشجویان علاقه‌مند به تحصیل فیلم‌سازی در مدرسۀ فیلم مِت مدرک آیلتس با نمرۀ 6.5 باید ارائه دهند و 26،142 یورو شهریه بپردازند.
تحصیل فیلم‌سازی در دانشگاه علوم کاربردی برلین
یکی از گزینه‌های دانشجویان بین‌المللی برای تحصیل سینما در آلمان، دانشگاه علوم کاربردی اروپا (University of Europe for Applied Sciences) است. این دانشگاه در شهر برلین قرار دارد و رشتۀ طراحی فیلم و حرکت را در مقطع کارشناسی ارائه می‌دهد. این رشته بر طراحی مبتنی‌بر زمان تمرکز دارد و دانشجویان در زمینه‌های مختلف ازجمله فیلم، انیمیشن، طراحی، صحنه‌پردازی و رسانه‌های دیداری آموزش می‌بینند و به‌عنوان متخصص طراح حرکت دیجیتال در فیلم و رسانه می‌توانند مشغول کار شوند. آژانس‌ها و کانال‌های تلویزیونی، تولیدات فیلم و بازی، صنعت سرگرمی، هنرهای آزاد، تبلیغات و انتقال دانش و تولید رسانه‌ای موزه‌ها و نمایشگاه‌های تجاری ازجمله فرصت‌های شغلی مناسب برای فارغ‌التحصیلان رشتۀ طراحی حرکت و تصویر به‌شمار می‌آیند. دانشجویان برای ورود به این دانشگاه به ترجمۀ رسمی انگلیسی یا آلمانی این مدارک نیاز دارند: رزومه، مدرک آیلتس با نمرۀ 5/5 یا تافل با نمرۀ 72، تکمیل پرسشنامۀ هنر و طراحی اروپا و داشتن سه تا پنج نمونه‌کار در زمینۀ طراحی شامل تصویرسازی، پوستر، نقاشی، انیمیشن، فیلم کوتاه، پروژه‌های متن‌محور، عکاسی و طراحی گرافیکی رمان. گفتنی است تحصیل این رشته سه سال طول می‌کشد و شهریۀ سالانۀ آن 12،110 یورو اعلام شده است؛ البته دانشجویان غیراروپایی برای ثبت‌نام 3،000یورو بیشتر باید بپردازند.
تحصیل بازیگری در دانشگاه علوم کاربردی ماکرومدیا
دانشگاه علوم کاربردی ماکرومدیا (Macromedia University of Applied Sciences) یکی دیگر از دانشگاه‌های معتبر برای تحصیل سینما در آلمان محسوب می‌شود. این دانشگاه رشتۀ بازیگری را در مقطع کارشناسی ارائه می‌دهد و برنامه‌های آموزشی و پژوهشی‌اش بر ارتباط و فعالیت‌های گروهی متمرکز است و تقویت مهارت‌های اجتماعی را اصلی‌ترین ابزار برای بازیگران روی صحنۀ تئاتر یا مقابل دوربین می‌دانند. دانشجویان بازیگری دانشگاه علوم کاربردی ماکرومدیا این فرصت را دارند تا در نیمسال‌های پایانی تحصیل، پروژه‌های‌شان را با دانشجویان مدرسۀ Course Florent پاریس به‌اشتراک بگذارند و آنها را با همکاری یکدیگر پیش ببرند. ازجمله واحدهای درسی این رشته عبارت‌اند از: کار عملی بازیگری بر صحنه، تکنیک‌ها و تمرین‌های تنفس و صدا، شکل‌گیری گفتار و گفتار موقعیتی، بازیگری فیلم، تحلیل نمایش‌نامه، تاریخ تئاتر و سینما و پروژه‌های عملی بازیگری. تحصیل رشتۀ بازیگری در دانشگاه علوم کاربردی ماکرومدیا سه سال زمان می‌برد و دانشجویان هرسال 8،600 یورو شهریه باید پرداخت کنند.
تحصیل مقطع کارشناسی ارشد سینما در آلمان
تحصیل کارشناسی ارشد سینما در آلمان یک تا دوساله و زبان تدریس دروس معمولاً انگلیسی است. دانشگاه‌ها و مدرسه‌های فیلم آلمان در مقطع کارشناسی ارشد رشته‌هایی همچون فیلم‌نامه‌نویسی، کارگردانی، فیلم‌برداری، مطالعات سینمایی و انیمیشن را ارائه می‌دهند. برای تحصیل در این رشته‌ها، ارائۀ مدرک کارشناسی مرتبط با فیلم‌سازی یا دیگر رشته‌های هنری و نیز مدرک زبان انگلیسی الزامی است. درادامه، تعدادی از دانشگاه‌های آلمان برای تحصیل سینما و رشته‌های ارائه‌شده در آنها معرفی می‌کنیم.
تحصیل مطالعات سینمایی در دانشگاه گوته
دانشگاه گوته (Goethe University Frankfurt) در شهر فرانکفورت قرار دارد و ازجمله دانشگاه‌های مهم برای تحصیل سینما در آلمان است. این دانشگاه رشتۀ مطالعات سینمایی را در مقطع کارشناسی ارشد ارائه می‌دهد و دانشجویان با تحصیل این رشته، دانش لازم دربارۀ تاریخ و نظریۀ فیلم و رسانه‌های دیداری و شنیداری و زیبایی‌شناسی سینمایی را کسب می‌کنند. دانشگاه گوته با دانشگاه‌های پاریس، سوربن، لندن، پومپتو فابرای بارسلونا و آمستردام همکاری می‌کند و دانشجویان امکان سفر و تعامل با استادان و دانشجویان این دانشگاه‌ها را خواهند داشت. تعدادی از واحدهای ارائه‌شده در این رشته عبارت‌اند از: تاریخ و نظریه و زیبایی‌شناسی هنر و فیلم، تاریخ و فرهنگ سینما، جامعه‌شناسی و اقتصاد و فناوری فیلم و رسانه‌های دیداری و شنیداری، فرهنگ دیداری و انسان‌شناسی تصویر و شیوه‌های معاصر خوانش تصویر. دروس این رشته به زبان‌های انگلیسی و آلمانی تدریس می‌شوند و ازجمله شرایط پذیرش در آن ارائۀ مدرک کارشناسی فیلم یا مطالعات سینمایی، فلسفه، تاریخ هنر، علوم اجتماعی و تئاتر، انگیزه‌نامه، پروژه‌های عملی، روزمه و مدرک زبان است. شایان ذکر است تحصیل مطالعات سینمایی در دانشگاه گوته رایگان است؛ ولی دانشجویان بین 941 تا 1،519 یورو در ماه برای هزینه‌های زندگی باید بپردارند.
تحصیل انیمیشن سه‌بعدی برای فیلم و بازی در دانشگاه علوم کاربردی کلن
از دیگر دانشگاه‌های برتر برای تحصیل سینما در آلمان، دانشگاه علوم کاربردی کلن (TH Koln University of Applied Science) است که رشتۀ انیمیشن سه‌بعدی برای فیلم و بازی را ارائه می‌دهد. دانشجویان این رشته در طول چهار نیمسال موضوع‌هایی مانند طراحی و فناوری و دراماتورژی را آموزش می‌بینند و با مبانی نظری و عملی رسانه و انیمیشن آشنا می‌شوند. برخی از واحدهای این رشته عبارت‌اند از: ساخت پروژۀ شخصی یا گروهی، انیمیشن سه‌بعدی برای فیلم و بازی‌های دیجیتال، مطالعات رسانه و بازی، تاریخچۀ انیمیشن و انفورماتیک. گفتنی است شهریۀ تحصیل رشتۀ انیمیشن سه‌بعدی در دانشگاه علوم کاربردی کلن 5،000یورو تخمین زده می‌شود و دانشجویان 200یورو نیز برای ثبت‌نام باید پرداخت کنند.
تحصیل کارشناسی ارشد سینما در مدرسۀ فیلم مِت
مدرسۀ فیلم مِت رشته‌های فیلم‌نامه‌نویسی و کارگردانی و فیلم‌برداری را نیز در مقطع کارشناسی ارشد ارائه می‌دهد. این دوره‌ها یک‌ساله هستند و دروس به زبان انگلیسی تدریس می‌شوند و برای پذیرش در آنها، ارائۀ مدرک آیلتس با نمرۀ 5/6 الزامی است. دانشجویان برای تحصیل رشتۀ کارگردانی و فیلم‌برداری 19،500 و برای فیلم‌نامه‌نویسی 20،991 یورو شهریه باید بپردازند. اساس این دوره‌ها برپایۀ برگزاری کارگاه‌ها و سخنرانی‌های استادان و فیلم‌سازان مشهور استوار است و دانشجویان با روش‌های پژوهش و شیوه‌های عملی مختلف در زمینۀ تخصصی و دلخواهشان آشنا می‌شوند. داشتن رزومۀ مرتبط با رشتۀ انتخاب‌شده و نوشتن مقالۀ آکادمیک 750 تا 1000 واژه‌ای از دیگر شرایط تحصیل در مدرسۀ فیلم مِت است. ذکر این نکته نیز لازم است که دانشجویان برای زندگی در برلین ماهانه بین 836 تا 1،340 یورو باید هزینه کنند.