زمان مطالعه: 21 دقیقه
تاریخ ایجاد: 15 شهریور 1404
هلند به عنوان کشوری با ثبات اقتصادی، رعایت حقوق بشر و سیستم اجتماعی قوی، همواره یکی از مقاصد مورد توجه برای پناهجویان از سراسر جهان، از جمله ایران، بوده است. با این حال، فرآیند پناهندگی در این کشور یک مسیر حقوقی بسیار پیچیده، طولانی و پر از چالش است که بر اساس قوانین ملی و بین‌المللی سخت‌گیرانه‌ای اداره می‌شود.
این مقاله با هدف ارائه اطلاعات دقیق، شفاف و به‌روز (بر اساس قوانین سال ۲۰۲۵)، شما را با تمام مراحل، شرایط، حقوق و مسئولیت‌های مرتبط با درخواست پناهندگی در هلند آشنا می‌کند.
درک صحیح این فرآیند، اولین و مهم‌ترین گام برای هر متقاضی است. اطلاعات نادرست و شایعات می‌تواند منجر به تصمیم‌گیری‌های اشتباه با عواقب جبران‌ناپذیر شود. لذا، تکیه بر منابع رسمی و درک عمیق از جزئیات قانونی، امری حیاتی است.
دولت هلند تنها به افرادی پناهندگی اعطا می‌کند که بتوانند ثابت کنند شرایط مندرج در کنوانسیون پناهندگان ژنو (۱۹۵۱) و قوانین اتحادیه اروپا را دارا هستند. صرف داشتن مشکلات اقتصادی یا عدم رضایت از شرایط عمومی کشور مبدأ، دلیلی برای دریافت پناهندگی نیست. شرایط پناهندگی در هلند در مواردی با توجه به کشور مبدأ متقاضیان، مثل ایران، جزئیات متفاوتی پیدا می‌کند.
شما باید نشان دهید که در صورت بازگشت به کشور خود، به یکی از دلایل زیر مورد آزار و شکنجه جدی قرار می‌گیرید یا جانتان در خطر است:
اگر شرایط دقیق کنوانسیون ژنو را نداشته باشید، اما بتوانید ثابت کنید که در صورت بازگشت به کشورتان با خطر واقعی موارد زیر روبرو هستید، ممکن است واجد شرایط 'حمایت جایگزین' شوید:
فرآیند پناهندگی در هلند توسط خدمات مهاجرت و تابعیت (Immigratie- en Naturalisatiedienst - IND) مدیریت می‌شود. این فرآیند استاندارد و ساختاریافته است و معمولاً به ترتیب زیر طی می‌شود.
تقریباً تمام پناهجویان پس از ورود به هلند باید خود را به مرکز پذیرش مرکزی در شهر تر آپل معرفی کنند. در این مرحله اقدامات اولیه برای ثبت پرونده و بررسی شرایط فردی انجام می‌شود.
در این بخش، شما اعلام می‌کنید که قصد درخواست پناهندگی دارید. پلیس مرزی (KMar) هویت شما را بررسی کرده و عملیات عکس‌برداری و انگشت‌نگاری انجام می‌شود. این اطلاعات برای ثبت رسمی در سیستم مهاجرت ضروری است.
مدارک هویتی شما (در صورت وجود) ثبت خواهد شد و یک معاینه پزشکی اولیه انجام می‌شود. همچنین، برای حفظ بهداشت عمومی، آزمایش سل (TB) از همه پناهجویان گرفته می‌شود تا وضعیت سلامت عمومی مشخص گردد.
پس از ثبت‌نام اولیه، شما به یک مرکز اسکان دیگر منتقل می‌شوید تا برای چند روز استراحت کرده و برای مراحل بعدی آماده شوید. این دوره برای آشنایی اولیه و آماده‌سازی متقاضیان طراحی شده است.
در این دوره، شورای پناهندگان هلند (VluchtelingenWerk Nederland) که یک سازمان غیردولتی مستقل است، توضیحاتی کلی در مورد روند پناهندگی ارائه می‌دهد. هدف از این بخش، آشنایی شما با مراحل قانونی و حقوقی است که در ادامه طی خواهید کرد.
این زمان فرصتی است تا شما دلایل و داستان پناهندگی خود را مرور و دسته‌بندی کنید. آماده‌سازی دقیق به شما کمک می‌کند تا در جلسات مصاحبه با خدمات مهاجرت و تابعیت (IND) پاسخ‌های روشن‌تر و منسجم‌تری ارائه دهید.
این مرحله، هسته اصلی پرونده شماست و معمولاً در یک مرکز فرآیند (Proces Opvang Locatie - POL) انجام می‌شود. این رویه به طور رسمی باید طی ۸ روز کاری تکمیل شود، اما در عمل به دلیل حجم بالای پرونده‌ها ممکن است بیشتر طول بکشد.
این مصاحبه با یک کارمند IND انجام می‌شود و تمرکز آن بر هویت، ملیت و مسیر سفر شما از کشور مبدأ به هلند است. در این مرحله جزئیات مربوط به خروج، کشورهای عبوری و نحوه ورود ثبت خواهد شد. هرگونه تناقض در پاسخ‌ها می‌تواند اثر منفی بر روند پرونده داشته باشد و بررسی‌های بعدی را دشوارتر کند.
این بخش مهم‌ترین مرحله در کل روند پناهندگی به شمار می‌رود. پیش از انجام آن، شما فرصتی خواهید داشت تا با وکیل خود جلسه‌ای برای مرور پرونده داشته باشید. در این مصاحبه باید دلایل اصلی فرار و درخواست پناهندگی خود را با جزئیات کامل شرح دهید. پرسش‌ها بسیار دقیق و موشکافانه خواهند بود و صداقت و یکپارچگی روایت شما اهمیت حیاتی دارد.
پس از اتمام مصاحبه‌ها، IND گزارش‌های مصاحبه را برای شما و وکیلتان ارسال می‌کند تا در صورت وجود اشتباه، آن را تصحیح کنید. سپس بر اساس اطلاعات جمع‌آوری‌شده تصمیم نهایی در مورد پرونده شما گرفته می‌شود.
IND تمامی اظهارات شما در مصاحبه‌ها و مدارک ارائه شده توسط شما یا وکیلتان را بررسی می‌کند. صحت و یکپارچگی اطلاعات ارائه شده، نقش کلیدی در تصمیم‌گیری نهایی دارد و هرگونه تناقض می‌تواند اثر منفی داشته باشد.
IND همچنین از اطلاعات عمومی موجود درباره وضعیت حقوق بشر و امنیت در کشور مبدأ استفاده می‌کند. این اطلاعات در کنار اظهارات و مدارک شما به تصمیم‌گیری کمک می‌کند تا مطمئن شود ارزیابی پرونده منصفانه و بر اساس شواهد معتبر انجام شده است.
پس از بررسی کامل پرونده شما توسط IND، سه نتیجه ممکن برای درخواست پناهندگی وجود دارد. هر نتیجه شرایط و پیامدهای خاص خود را دارد.
مقررات دوبلین (Dublin Regulation) یک قانون کلیدی در اتحادیه اروپا است که مشخص می‌کند کدام کشور عضو مسئول رسیدگی به درخواست پناهندگی یک فرد خواهد بود. درک این قانون برای مدیریت روند پناهندگی اهمیت زیادی دارد.
به طور کلی، اولین کشور عضو اتحادیه اروپا که پناهجو وارد آن شده و اثر انگشت او در سیستم یوروداک (Eurodac) ثبت شده، مسئول بررسی پرونده اوست. این اصل برای جلوگیری از چندبار درخواست دادن در کشورهای مختلف طراحی شده است.
در مرحله ثبت‌نام، اثر انگشت شما با پایگاه داده یوروداک مطابقت داده می‌شود. اگر مشخص شود که پیش‌تر در کشور دیگری درخواست پناهندگی داده‌اید یا انگشت‌نگاری شده‌اید، هلند فرآیند انتقال پرونده شما به آن کشور را آغاز می‌کند.
بسیاری از پناهجویان ایرانی از مسیرهای زمینی و دریایی وارد اروپا می‌شوند و ممکن است در کشورهای دیگر انگشت‌نگاری شوند. آگاهی از قانون دوبلین برای مدیریت انتظارات و برنامه‌ریزی مسیر پناهندگی ضروری است.
با وجود اینکه قانون زمان مشخصی (مثلاً ۶ ماه) را برای کل فرآیند پناهندگی تعیین کرده است، در عمل به دلیل تعداد زیاد درخواست‌ها و کمبود نیروی انسانی در IND، زمان‌های انتظار به طور قابل توجهی طولانی‌تر است. در سال ۲۰۲۵، پناهجویان باید خود را برای ماه‌ها و گاهی بیش از یک سال انتظار برای دریافت تصمیم نهایی آماده کنند. این انتظار طولانی می‌تواند فشار روانی قابل توجهی به همراه داشته باشد و نیاز به صبر و حمایت اجتماعی دارد.
در طول مدت بررسی پرونده، آشنایی با حقوق و وظایف پناهجویان در هلند اهمیت زیادی دارد. تا زمان اعلام تصمیم نهایی، شما به عنوان پناهجو از حقوق و وظایف مشخصی برخوردار هستید. رعایت این حقوق و انجام وظایف، نقش مهمی در روند پرونده شما دارد.
شما حق دارید در مراکز پذیرش که توسط آژانس مرکزی پذیرش پناهجویان (COA) اداره می‌شوند، اسکان داده شوید. این مراکز امکانات اولیه زندگی مانند محل خواب، بهداشت و غذا را فراهم می‌کنند.
شما به صورت هفتگی مبلغی برای تهیه غذا و هزینه‌های شخصی دریافت می‌کنید. در صورتی که غذا در مرکز ارائه شود، مقدار کمک هزینه کاهش می‌یابد تا نیازهای ضروری شما پوشش داده شود.
شما تحت پوشش یک طرح بیمه درمانی پایه قرار می‌گیرید و به پزشک و خدمات درمانی ضروری دسترسی دارید. این پوشش شامل مراقبت‌های اولیه و خدمات اورژانسی می‌شود.
یک وکیل رایگان برای شما تعیین می‌شود تا در طول فرآیند پناهندگی مشاوره حقوقی ارائه دهد، پرونده شما را بررسی کند و شما را در جلسات مصاحبه آماده نماید.
کودکان زیر ۱۸ سال موظف به تحصیل هستند و در مدارس نزدیک به محل اسکان ثبت‌نام می‌شوند. این تضمین می‌کند که آموزش کودکان در طول فرآیند پناهندگی ادامه یابد.
پس از گذشت ۶ ماه از ثبت درخواست و در صورتی که هنوز در فرآیند پناهندگی باشید، می‌توانید تحت شرایط خاص حداکثر ۲۴ هفته در سال مشغول به کار شوید تا به نیازهای شخصی خود رسیدگی کنید.
فرآیند پناهندگی بسیار دقیق و مبتنی بر جزئیات است. پیچیدگی‌های قانونی و اهمیت نحوه ارائه دلایل، نیاز به رعایت وظایف مشخص را برجسته می‌کند. رعایت این وظایف به پیشبرد پرونده شما کمک می‌کند و توصیه می‌شود در صورت نیاز از مشاوره کارشناسان مجرب بهره‌مند شوید.
در صورت موافقت IND با درخواست شما، یک مجوز اقامت موقت پناهندگی به شما اعطا می‌شود. این مجوز شرایط و حقوق مشخصی دارد و فرآیند بعدی شامل مراحل زندگی مستقل و ادغام در جامعه هلند است.
مجوز اقامت موقت پناهندگی معمولاً به مدت ۵ سال صادر می‌شود. این مدت زمان فرصت کافی برای تثبیت زندگی و برنامه‌ریزی برای اقامت دائم فراهم می‌کند.
پس از دریافت مجوز، شما دیگر در مراکز COA زندگی نخواهید کرد و توسط COA به یک شهرداری معرفی می‌شوید تا مسکنی مناسب دریافت کنید. این مرحله ممکن است چند هفته تا چند ماه زمان ببرد.
شما موظف به شرکت در دوره‌های ادغام هستید که شامل آموزش زبان هلندی، آشنایی با جامعه و بازار کار می‌شود. گذراندن موفق این دوره برای امکان دریافت اقامت دائم الزامی است.
پس از دریافت مجوز اقامت، تحت شرایط مشخص می‌توانید اعضای خانواده خود، شامل همسر و فرزندان زیر ۱۸ سال، را به هلند بیاورید تا زندگی مشترک شما در کشور ادامه یابد.
اگر IND درخواست شما را رد کند، این به معنای پایان مسیر نیست. شما همچنان حق دارید نسبت به تصمیم اتخاذ شده اعتراض کنید و از راهنمایی حقوقی برای ادامه مسیر بهره‌مند شوید.شناخت دلایل ریجکت پرونده‌های پناهندگی در هلند به شما کمک می‌کند بهتر آماده شوید.
وکیل شما می‌تواند نسبت به تصمیم IND در دادگاه اعتراض کند. در این مرحله باید دلایل قانع‌کننده و مستند ارائه دهید تا نشان دهید تصمیم اولیه بر اساس ارزیابی نادرست گرفته شده است.
اگر اعتراض شما در دادگاه نیز رد شود، حق اقامت قانونی در هلند را نخواهید داشت و باید ظرف مدت مشخصی، معمولاً ۲۸ روز، کشور را ترک کنید. عدم خروج ممکن است منجر به بازداشت و اخراج شود.
مسیر پس از دریافت اقامت اولیه ۵ ساله به شرح زیر است:
پناهندگی در هلند یک حق قانونی برای افراد واجد شرایط است، اما مسیر دستیابی به آن یک فرآیند حقوقی دقیق، طولانی و طاقت‌فرساست. موفقیت در این مسیر نیازمند صداقت کامل، ارائه روایتی منسجم و معتبر، و درک عمیق از قوانین و رویه‌های اداری است. اطلاعات ارائه شده در این مقاله بر اساس منابع رسمی سال ۲۰۲۵ تهیه شده است تا دیدی واقع‌بینانه و جامع به متقاضیان ایرانی ارائه دهد. به یاد داشته باشید که هر پرونده منحصر به فرد است و شرایط شخصی شما تعیین‌کننده نتیجه نهایی خواهد بود. اتکا به اطلاعات موثق و پرهیز از شایعات، کلید عبور موفق از این مسیر پرچالش است. شرایط و زندگی پس از ورود به هلند پس از پناهندگی نیز نقش مهمی در آینده فرد دارد.
فرآیند پناهندگی در هلند، سفری پیچیده و مبتنی بر قوانین دقیق حقوقی است. همانطور که در این راهنما مطالعه کردید، هر مرحله از ثبت درخواست تا مصاحبه‌های سرنوشت‌ساز، نیازمند آگاهی کامل و آمادگی دقیق است. یک اشتباه کوچک یا ارائه اطلاعات نادرست می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری برای آینده شما داشته باشد.
در موسسه زنگنه، ما با تیمی از کارشناسان مجرب و متخصص در امور پناهندگی هلند، آماده‌ایم تا شما را در این مسیر حساس همراهی کنیم. هدف ما ارائه دیدی شفاف، واقع‌بینانه و مبتنی بر آخرین قوانین سال ۲۰۲۵ است تا بتوانید با اطمینان و آگاهی کامل قدم بردارید.
در یک جلسه مشاوره تخصصی با ما، شما می‌توانید:
از ارزیابی دقیق و بی‌طرفانه شرایط فردی خود مطلع شوید.
نقاط قوت و ضعف پرونده خود را به طور کامل بشناسید.
پاسخ سوالات و ابهامات خود را از متخصصین دریافت کنید.
یک نقشه راه مشخص برای مراحل پیش رو به دست آورید.
آینده خود را به حدس و گمان نسپارید. برای تعیین وقت مشاوره و برداشتن اولین گام محکم، با کارشناسان موسسه مهاجرتی زنگنه تماس بگیرید.
همین حالا فرم درخواست رزرو مشاوره رو پر کن تا برای مهاجرت مشکلی نداشته باشی