همه‌ی خارجی‌هایی که در فرانسه جواز کار دارند دست کم محق به دریافت حداقل دستمزد هستند. حداقل دستمزد در فرانسه، دست کم 10.03 یورو به‌ازای هر ساعت، یکی از بالاترین‌ها در میان کشورهای اروپایی است. در فرانسه، حداقل دستمزد بر همه‌ی کارگزان بزرگسال، صرف نظر از سن یا تجربه‌ی آنها، قابل اطلاق است. بعضی از صنایع فرانسه بسته به توافقات مشترک میان اتحادیه‌ها و کارفرمایان حداقل دستمزدهای بالاتری را تعیین کرده‌اند. این کار حقوقی را که کارگزان می‌توانند از بعضی مشاغل فرانسه انتظار داشته باشند افزایش داده است.
این راهنما حداقل دستمزد (salaire minimum) و میانگین حقوق در کشور فرانسه را برای شما توضیح خواهد دارد.
شما در زبان فرانسه از طریق واژه‌های مختلفی با مفهوم حقوق روبرو می‌شوید:
- le salaire
- les gages
- la paie/ paye
- le revenue (عایدی)
- la remuneration (اجرت)
حداقل دستمزد در فرانسه سال 2020
در ژانویه‌ی سال 2020 حداقل دستمزد در فرانسه به میزان ۱.۵ درصد افزایش پیدا کرد و به رقم 10.03یورو به‌ازای هر ساعت رسید. هرچند از نظر فنی شاهد افزایش حداقل دستمزد در فرانسه بوده‌ایم، این رشد بسیار کم بوده است. دستمزد کنونی صرفا 15 سنت از حداقل حقوق سال 2018، یعنی 9.88 یورو، بیشتر است.
فرانسه در بیشتر موارد نظامی ثابت (flat system) از حداقل دستمزد را اعمال می‌کند، هرچند در این میان استثناهایی نیز وجود دارد:
- افراد دارای سن کمتر از 17 سال با سابقه‌ی کمتر از شش ماه در مشاغل حرفه‌ای ممکن است تا زمانی که به هفده سال برسند 80 درصد از حداقل دستمزد را دریافت کنند و در ادامه و پیش از رسیدن به 18 سال 90 درصد را.
- افراد شاغل در کارآموزی‌ها در حین این کار، بسته به سن و میزان تجربه‌یشان، ممکن است چیزی بین 25 تا 78 درصد حداقل دستمزد را دریافت کنند.
در مقام نظر، افرادی که در حال کسب تجربه‌ی کاری هستند لزوما حداقل دستمزد را دریافت نمی‌کنند، هرچند باید مجاز به دریافت مخارج کار خود باشند. اگر یک تجربه‌ی کاری بیشتر از دو ماه طول بکشد، شرکت‌ها باید میزانی حداقلی را با نظر به مخارج کارورزان به آنها پرداخت کنند. این میزان در حال حاضر 554.40 یورو در ماه تعیین شده است.
با تقریبی بسیار نزدیک، به‌ازای هر ده نفر شاغل در بخش خصوصی کشور فرانسه یک نفر حداقل دستمزد را دریافت می‌کند، و به‌ازای هر چهار نفر کارگز پاره‌وقت تقریبا یک نفر از این حداقل حقوق برخوردار است. کل تعداد افرادی که در فرانسه حداقل دستمزد را دریافت می‌کنند حدود 1.7 میلیون نفر است.
در مقام مقایسه حداقل دستمزد در فرانسه چه وضعی دارد؟
فقط شش کشور عضو اتحادیه‌ی اروپا از حداقل دستمزد ماهانه‌ی بیشتر از 1000 یورو برخوردارند و فرانسه یکی از آنها است. دیگر کشورها لوکسامبورگ، ایرلند، بلژیک، هلند، آلمان و اسپانیا هستند. با این حال و به رغم اینکه حداقل دستمزد در فرانسه پیوسته رتبه‌ی بالایی را در میان کشورهای اتحادیه‌ی اروپا کسب کرده است، حداقل حقوق در این کشور به طور معناداری پایین‌تر از کشور نخست یعنی لوکسامبورگ است؛ در آن کشور شاغلان دست کم ماهانه 2071 یورو به دست می‌آورند.
شیوه های پرداخت حقوق در فرانسه
حقوق‌ها در فرانسه نوعا در قالب دوازده پرداخت ماهانه پرداخت می‌شوند. بعضی از شرکت‌ها، به جای این الگو، دستمزدها را در هر سال طبق الگویی متشکل از سیزده یا چهارده ماه پرداخت می‌کنند، با پرداخت‌های بیشتر در ماه‌های ژوئن و دسامبر. حقوق کارگزان باید سالانه بازبینی شود. بسته به بخش فعالیت (sector)، شاغلان یا به طور فردی یا با واسطه‌ی نمایندگان‌شان در اتحادیه‌های صنفی بر سر پرداخت‌ها بحث و گفتگو می‌کنند. از سال 2017 شرکت‌های فرانسوی دیگر نیازی به صدور فیض حقوقی ندارد، مگر آنکه فرد شاغل به طور خاص چنین درخواستی داشته باشد.
شرایط حقوق در فرانسه ذیل توافق‌های مشترک
هرچند در سرتاسر کشور فرانسه حداقل دستمزد رعایت می‌شود، در بعضی از صنایع توافق‌های مشترک (collective agreement) و توافق‌های شرکتی (company agreement) چیزی متداول است، و این یعنی عناصر مختلفی از قبیل درآمد و ساعات کاری در این مشاغل فرانسه با نظر به آن صنعت خاص تنظیم می‌شوند و نه با نظر به سطحی دولتی. ساعت کار قانونی در فرانسه هفته‌ای 35 ساعت تعیین شده است، هرچند در بعضی صنایع به سبب بندهایی از توافق‌های مشترک استخدامی ساعات کاری منعطف‌تری معین شده است. برای کارگران متعارف، میزان پرداختی اضافه کاری در هر صنعت به طور مجزا تعیین می‌شود. تعداد مرخصی‌ها در کشور فرانسه بسی بیشتر از تعداد آنها در بعضی دیگر از کشورهای اتحادیه‌ی اروپا است. شاغلان به‌ازای هر ماه کار دو و نیم روز مرخصی دریافت می‌کنند. علاوه بر این، فرانسه سالانه 11 تعطیلی ملی در تقویم خود دارد.
متوسط حقوق در فرانسه
فرانسه در گستره‌ای ازبخش‌ها دارای فرصت‌های شغلی است، اما بعضی از اینها حقوق‌هایی به مراتب بالاتر از بقیه دارند. بر اساس یک بررسی که اخیرا انجام شده است، بالاترین حقوق‌ها در اختیار این ده عنوان شغلی است:
- رؤسا (CE)
- مدیران توسعه‌ی سازمانی (Organisational development manager)
- ناظران مالی (Financial controller)
- مدیران فروش
- مدیران منطقه‌ای
- مدیران IT
- حسابداران
- مدیران بازاریابی
- مدیران پروژه
- مدیران شعب
هر چند روان سخن گفتن به زبان فرانسوی کمک حال شما خواهد بود، احاطه به زبان انگلیسی به عنوان زبان مادری (و به ویژه داشتن مدرک دانشگاهی از یک دانشگاه انگلیسی زبان) می‌توان هنگام مذاکره بر سر میزان حقوق در فرانسه عاملی بسیار اثربخش باشد. رایج ترین مشاغل انگلیسی زبان در فرانسه معمولا به بخش‌های فناوری اطلاعات (IT) و مخابرات تعلق دارند. انگلیسی‌زبانان به ویژه در حوزه‌ی بازرگانی و بانک‌داری طالبان بسیاری دارند.