آیا نمیدانید چگونه باید در فرانسه زندگی و کار کنید؟ اتباع بعضی از کشورها برای زندگی و کار قانونی در فرانسه نیازمند ویزای کاری این کشور هستند. بسته به موقعیت شغلیتان در فرانسه، اقسام گوناگونی از جوازهای کاری در فرانسه وجود دارند. در فرانسه جوازهای کاری نسبت وثیقی با وضعیت اقامت شما در این کشور دارند. در بیشتر موارد شما پیش از درخواست برای ویزای کاری در فرانسه باید شغلی در این کشور پیدا کنید.
آیا در فرانسه به ویزای کاری نیازی خواهید داشت؟
اگر شما از اتحادیهی اروپا/ اتحادیهی اقتصادی اروپا یا سوییس آمدهاید، آزادید بدون اجازهی کار در فرانسه کار کنید. اگر همراه یکی از اعضای خانوادهیتان که بعضی انواع خاص جواز مرتبط با کارهای مستلزم مهارت بالا را دارند به فرانسه آمدهاید، نیز احتمالا بدون نیز به جواز کار میتوانید کار کنید.
بیشتر افراد برای کار در فرانسه نیازمند اجازه هستند. آنها پیش از آنکه ویزایی دریافت کنند به صدور مجوز نیاز دارند. کارفرمای آیندهی شما این فرآیند را از جانب شما آغاز خواهد کرد. شما به کارفرمایی نیاز دارید که صدور مجوز کار برای شما را ساماندهی کند؛ پس پیش از هر چیز شغلی پیدا کنید. اگر برای یافتن شغل در فرانسه نیازمند کمکاید، به راهنمای ما دربارهی یافتن کار در فرانسه نگاهی بیندازید.
کار کردن برای مدت زمانی کمتر از ۹۰ روز در فرانسه
اگر برای مدتی کمتر از نود روز در فرانسه کار میکنید، کارفرمای شما باید یک اجازهی موقت کار برای شما بگیرد. کارفرما این فرم را از وزارت کار کشور فرانسه یا DIRECCTE (ادارهی ناحیهای سرپرستی بنگاهها، رقابت و مصرف، کار و استخدام) دریافت میکند، یا اگر دانشمند، پژوهشگر یا معلم هستیم از طریق یک پیمان پذیرش (convention d’acceuil) که ادارهی محلی (prefecture، مقام مسئول یا ادارهی اجرایی محلی در فرانسه) آن را مهر کرده باشد. این مجوز سپس به آن سفارت فرانسه که شما از آن درخواست ویزا کردهاید ارسال میشود.
شما برای کار کردن برای مدتی کمتر از نود روز در فرانسه به ویزای کاری کوتاه مدت نیاز دارید، مگر اینکه از اتحادیهی اروپا/ اتحادیهی اقتصادی اروپا/ سوییس باشید. اگر از استرالیا، آنتیگوا و باربودا، جزایر باهاما، برزیل، کانادا، رژیم اشغالگر قدس، ژاپن، موریس، مکزیک، سنت کیتس و نویس (St Kitts and Nevis)، سیشل (Seychelles)، سنگاپور، کرهی جنوبی، ایالات متحده، یا ونزوئلا میآیید، برای ورود به فرانسه نیازی به ویزا ندارید. اطمینان پیدا کنید که کارفرمای شما یک اجازهی کار (convention d’accueil) معتبر برای مدت سفر شما فراهم کرده است.
کار کردن برای مدت زمانی بیشتر از ۹۰ روز در فرانسه
اگر برای مدتی بیش از نود روز در فرانسه کار خواهید کرد، باید برای ویزای کاری بلند مدت درخواست دهید. این ویزا اجازهی اقامت شما نیز خواهد بود. کارفرمای شما یک قرارداد کاری تنظیم میکنید و آن را برای شعبهی محلی وزارت کار فرانسه میفرستد. اگر یکی از اعضای خانوادهیتان همراه شما است، کارفرما باید فرآیند عضو همراه خانواده را نیز به راه بیندازد. اگر DIRRECTE قرارداد را بپذیرد، این قرارداد به (OFII (Office Francais de l’Immigration et de l’Integration، ادارهی مهاجرت و ادغام کشور فرانسه، فرستاده میشود.
پس از اعلام پذیرش OFII، این قرارداد مستقیم به سفارت فرانسه در کشور مبدأ شما ارسال میشود. سپس شما دعوت نامهای دریافت میکنید تا شخصا برای ثبت درخواست ویزای بلند مدت به سفارت فرانسه بروید. پاسپورت، فرم تقاضا، و هر مدرک ضروری دیگری را همراه داشته باشید. پس از ورود به فرانسه، شما باید در ادارهی OFII اطلاعات ثبت نام کنید.
اقسام گوناگون ویزاهای کاری در فرانسه
اجازههای اقامت کاری در فرانسه اقسام گوناگونی دارند و هر کدام از آنها استلزاماتی مختص به خود دارد. بعضی از این اجازهها استثناهایی را در بعضی از استلزامات عام مهاجرت به فرانسه به قصد زندگی اعمال میکنند؛ برای مثال الزام مهاجران به امضای پیمان پذیرش و ادغام (CAI). هدف از این پیمان کمک به ادغام مهاجران در جامعهی فرانسه است. با امضای آن، دولت فرانسه موافقت میکند که دورههای آموزشی را برای مهاجران فراهم کند و مهاجران نیز موافقت میکنند که در این دورهها شرکت کنند.
اجازهی پاسپورت نخبگی
در سال ۲۰۱۶، دولت فرانسه اخذ نوعی از اجازهی کارها را برای شهروندان کشورهای بیرون از اتحادیهی اروپا/ اتحادیهی اقتصادی اروپا/ سوییس آسانتر کرد. اجازهی پاسپورت نخبگی نمونهای از این اجازهها است. این اجازه در حال حاضر شامل ده مقولهی زیر است:
- فارغ التحصیلان ماهری که اخیرا فارغ التحصیل شدهاند؛
- کارمندان شرکتهای نوآور؛
- کارگران دارای مهارت بالا (دارندگان کارت آبی اتحادیهی اروپا)؛
- شاغلانی مأمورت محور با قرارداد کاری در فرانسه؛
- پژوهشگران/ دانشمندان؛
- پیشتازان پروژههای اقتصادی نوآور؛
- سرمایه گذاران اقتصادی یا مالی؛
- نمایندگان شرکتها؛
- هنرمندان (artist /performer)؛
- افراد دارای شهرت بین المللی یا ملی در حوزهی علوم، ادبیات، هنر، آموزش، ورزش و غیره؛
مختصر اینکه اگر شما یک مقام اجرایی، یک فرد حرفهای مستقل، یا شاغلی باشید که از دید مقامات فرانسوی توانایی مساهمت جدی در اقتصاد فرانسه، به ویژه در حوزههای عقلی، علمی، فرهنگی، ورزشی یا انسان دوستانه را داشته باشد، و سپس در یک پروژهی مشخص درگیر شوید، آنگاه میتوانید برای این اجازهی اقامت چهارسالهی تمدید پذیر تقاضا دهید.
بسته به اینکه شما ذیل کدامیک از مقولات بالا قرار بگیرید استلزامات متفاوتی پیش پای شما است، اما بعضی از استلزامات عمومی این اجازه چنین هستند:
- فراهم آوردن مستندات، که اغلب شامل مدرک لیسانس یا بالاتر، رزومهی مفصل، اطلاعات کاری، و گواهی استطاعت مالی.
- برآورده کردن معیارهای دیگری که «هیئت ملی مهارتها و استعدادها» (Commission Nationale des Competences et Talents) آنها را تعیین کرده است.
- نشان دادن یک قرارداد کاری، نوعا برای حداقل سه ماه، که DIRECCTE آن را تأیید کرده باشد.
اطلاعات در این زمینه را میتوان، به زبان فرانسوی، در وب سایت «خدمات عمومی فرانسه» (French Public Services) و وب سایت «شورای ملی فرانسه» (French National Assembly) یافت. اگر شما این اجازه را دریافت کنید، اعضای خانوادهی شما کارت زندگی خصوصی و خانوادگی (vie privée et familiale) دریافت خواهند کرد. این کارت به همسر شما اجازه میدهد که به صورت قانونی در فرانسه کار کند. همچنین نه شما و نه همسرتان دیگر نیازی به امضای CAI نخواهید داشت.
اجازهی کارگران موقتی و استخدامی یا حقوق بگیر
بعد از گذشت ۱۸ ماه از اجازهی اقامت بلند مدت شما که در آن نشان کارگر موقتی یا شاغل ثبت شده باشد، شما میتوانید خانوادهی خود را نیز به فرانسه بیاورید. همسر (شریک شامل این مورد نیست) و فرزندان کمسن شما میتوانند برای ویزای بازدید یک ساله (بدون اجازهی کار) ثبت تقاضا کنند. آنها باید CAI را نیز امضا کنند.
کارت آبی اتحادیهی اروپا برای کارگران با مهارت یا تحصیلات بالا
این کارت اجازهای یک تا سه ساله برای کار/ اقامت برای کارگران با مهارت بالا است. برای آنکه واجد شرایط این اجازه باشید باید دیپلم یا مدرکی داشته باشید که سه سال تحصیلات عالی یا پنج سال تجربهی حرفهای در یک زمینهی خاص را گواهی کند، قراردادی کاری برای دست کم یک سال در دستتان باشد، و حقوق ماهانهیتان دستکم یک و نیم برابر متوسط حقوق ناخالص سالانه در کشور فرانسه باشد (در سال ۲۰۱۷ متوسط حقوق به سالانه ۵۳۸۳۶ یورو افزایش یافت). شما باید دو سال در همان زمینهای کار کنید که برای آن تقاضا دادهاید؛ پس از این دو سال میتوانید به هر کار دیگری که مستلزم تحصیلات یا تواناییهای بالا است مشغول شوید.
شما پس گذشت ۱۸ ماه در فرانسه، میتوانید در دیگر کشورهای اتحادیهی اروپا نیز کار کنید. پس از پنج سال شما واجد شرایط کارت اقامت بلند مدت، ده ساله و تمدیدشدنی EC خواهید بود. اعضای خانوادهی شما نیز اجازهی اقامتی برای زندگی خصوصی و خانوادگی دریافت خواهند کرد که به آنها اجازه ميدهد کار کنند. آنها نیز پس از گذشت پنج سال واجد شرایط دریافت کارت اقامت بلند مدت EC خواهند بود. آنها از الزام CAI مستثنا هستند. این امکان وجود دارد که این اجازهی خاص در آینده ذیل مقولهی کارگران دارای مهارت بالا (دارندگان کارت آبی اتحادیهی اروپا) ــ که یکی از صلاحیتهای مشمول در اجازهی پاسپورت نخبگی است ــ قرار بگیرد.
اجازهی شاغلان مأموریت محور
اگر دست کم به مدت سه ماه در شرکتی بیرون فرانسه کار کرده باشید، و سپس به فرانسه و به یکی از شرکتهای کارفرمایتان یا به شرکت دیگری در همان گروه منتقل شده باشید، و 1.8 برابر حداقل دستمزد (حدود 1664 یورو در ماه) حقوق بگیرید، واجد شرایط ثبت تقاضا برای این اجازه هستید. این اجازه به مدت سه سال معتبر است و پس از آن میتوان تمدیدش کرد.
همسر شما میتواند با این اجازه به شما بپیوندد اما نمیتواند کار کند، مگر پس از گذشت شش ماه از زندگی در فرانسه و دریافت اجازهی زندگی خصوصی و خانوادگی. اگر شما از مدیران بالادستی باشید، میتوانید نسخهای از این اجازه را دریافت کنید که از همان ابتدا به خانوادهیتان اجازه میدهد با شما همراه شوند و به همسرتان نیز اجازه میدهد کار کند. در هر دو حالت، نه شما و نه همسرتان نیازی به امضای CAI ندارید. ممکن است که این اجازهی خاص دیگر ذیل مقولهی شاغلان مأموریت محور دارای یک قرارداد کاری فرانسوی، که یکی از صلاحیتهای مشمول اجازهی پاسپورت نخبگی است، قرار بگیرد.
اجازهی مساهمت اقتصادی استثنایی
سرمایه گذران خارجی که حجم زیادی از پول (دستکم ده میلیون یورو در قالب داراییهای مشهود یا نامشهود) را به فرانسه بیاورند یا طرحی برای ایجاد بیش از ۵۰ شغل داشته باشند، واجد شرایط اجازهی اقامت ده ساله هستند. همسر و کودکان کم سن شما نیز از همین حقوق برخوردار خواهند شد. همسر شما نیازی به امضای CAI نخواهد داشت.
ممکن است که این اجازهی خاص دیگر ذیل مقولهی سرمایه گذاران اقتصادی و مالی، که یکی از صلاحیتهای مشمول اجازهی پاسپورت نخبگی است، قرار بگیرد.
دانشجویان و فارغ التحصیلان
دانشجویان میتوانند در مدت گذراندن دورهی خود شغلی پاره وقت داشته باشند (حداکثر 964 ساعت در سال). شما برای تحصیل در فرانسه احتمالا به ویزا نیاز خواهید داشت؛ بسته به نوع دورهای که خواهید گذراند، نوع ویزای شما متفاوت خواهد بود.
کارآموزان دانشجو
شما باید در دانشگاهی در کشور خودتان دانشجو باشید و کارآموزی شما نیز باید به درستان مربوط باشد. بیشتر کارآموزیها بدون حقوق هستند، اما شما میتوانید مقدار اندکی برای هزینههای خود از کارفرما دریافت کنید. شما باید سند کارآموزیای (convention de stage) داشته باشید که کارفرمایتان در فرانسه، مدرسه یا کالجتان در کشور خودتان، و خود شما آن را امضا کرده باشید. همچنین باید مدرکی دال بر تضمین مالی (حدود ماهانه 615 یورو)، رزرو پرواز، و مدرکی دال بر داشتن محل اسکان ارائه کنید.
اجازهی دانشمندان/ پژوهشگران
اگر دارای مدرک کارشناسی ارشد یا بالاتر باشید، و قصد انجام پژوهش یا تدریس در سطح دانشگاهی را داشته باشید، واجد شرایط اجازهی اقامت موقت فعالیتهای علمی (carte de séjour temporaire ‘mention scientifique’) هستید. این اجازه برای یک سال معتبر است و سالانه تا ده سال میتوان آن را تمدید کرد. ممکن است که این اجازهی خاص دیگر ذیل مقولهی پژوهشگران، که یکی از صلاحیتهای مشمول اجازهی پاسپورت نخبگی است، قرار بگیرد.
شما باید گواهیای از وضعیت و مدت کار پژوهشی خودتان فراهم آورید، و همچنین باید از جانب یک دانشگاه یا سازمان علمی توافق نامهای برای میزبانی (convention d’accueil) داشته باشید. همسر و خانوادهی شما محقاند اجازهی اقامتی با نشان زندگی خصوصی و خانوادگی دریافت کنند، اما ذیل استلزامات CAI قرار خواهند گرفت.
اجازهی کارگران فصلی
اگر شما ذیل قراردادی فصلی با مدتی بیش از سه ماه استخدام شده باشید، واجد شرایط اجازهی اقامتی با اعتبار سهساله هستید، که میتواند در دورههای سهساله آن را تمدید کرد. شما به کمک این اجازه خواهید توانست برای حداکثر شش ماه از دوازده ماه سال را ذیل استخدام فصلی کار کنید. شما همچنین میتوانید فقط شش ماه از سال را در فرانسه بمانید و باید اقامت معمولتان بیرون از فرانسه باشد؛ البته شما مجازید چند قرارداد متوالی داشته باشید، اما مجموع این قراردادهای نباید از سالانه شش ماه تجاوز کند. خانوادهی شما نمیتوانند به شما بپیوندند.
میزبانی تهاتری (Au pair)
اگر 17 تا 30 سال سن دارید و میخواهید بهصورت تهاتری با یک خانوادهی میزبان فرانسوی کار کنید، خانوادهی میزبان شما باید یک قرارداد میزبانی تهاتری (accord de placement) تهیه کند و آن را به تأیید DIRECCTE برساند. شما همچنین باید، پیش از آنکه بتوانید ویزا دریافت کنید، نامهای مبنی بر پذیرش از یک مدرسهی زبان را در اختیار داشته باشید که زمان حضور شما در مدرسه را مشخص کرده باشد (حداقل ده ساعت در هفته).