تحصیل دکترا در آلمان 2024

دانشگاه‌های تاریخی (و دارای رتبه‌ی بالای) آلمان، این کشور را به گزینه‌ی مناسبی برای تحصیل تبدیل ساخته است، اما با بررسی بیشتر دوره‌ی دکترا در آلمان، می‌فهمید این کشور حتی چیزهای بیشتری برای ارائه دارد. نخستین دوره‌ی دکترا در آلمان در قرن نوزدهم ارائه شد و دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی تخصصی در آلمان، همچنان امروزه به ارائه‌ی دوره‌های تحصیلات تکمیلی خلاقانه و معاف از هزینه‌ی تحصیل مشغول هستند. این مقاله شامل تمام نکاتی است که باید در مورد تحصیل در مقطع دکترا در آلمان بدانید، نکاتی همچون بررسی کلی سیستم آموزش عالی در آلمان، توصیف انواع دوره‌های دکترا در آلمان و مشاوره برای آماده کردن درخواست‌تان.

فرصت‌های دکترا در آلمان- چه فرصت‌هایی برای سال 2022 ارائه می‌شود؟

با مناظر چشمگیر، میراث قرون وسطایی و مدرن و رویدادهای فصلی از بازارهای اکتبرفست گرفته تا بازارهای کریسمس، جای تعجب نیست که آلمان، هفتمین کشور پُربازدید جهان باشد.

سیستم آموزش عالی در آلمان، سطحی جهانی دارد و چند تا از مهم‌ترین متفکران تاریخ از جمله آلبرت انیشتین فیزیکدان معروف، در این سیستم پرورش یافته‌اند.

چند دلیل برای انتخاب آلمان برای تحصیل در دوره‌ی دکترای خود از این قرار است:

• موسسات آموزشی دارای رتبه‌ی جهانی- بعد از آمریکا و بریتانیا، آلمان بیش از هر کشور دیگری میزبان موسسات دارای رتبه‌ی جهانی است- هفت دانشگاه این کشور، جزو 100 دانشگاه برتر جهان قرار دارد.
• موسسات تحقیقاتی برجسته- علاوه بر داشتن دانشگاه، آلمان میزبان شبکه‌هایی از مراکز تحقیقاتی خاص از جمله موسسات معتبر ماکس پلانک و همچنین دارای همکاری‌های خاص بین دانشگاه‌ها و موسسات تحقیقاتی همچون مدارس ماکس پلانک است.
• ارزان بودن- بدون در نظر گرفتن ملیّت، اکثر دانشگاه‌های آلمان از دانشجویان دکترا شهریه‌ای دریافت نمی‌کنند.
• مبدا شکل‌گیری دوره‌ی دکترا- دوره‌ی دکترا (در شکل مدرن آن به‌عنوان یک دوره‌ی تحقیقاتی پایان‌نامه‌محور)، در اصل، در آلمان ایجاد شده است- شاید این مسئله بتواند الهام‌بخش شما برای تحصیل باشد.

دانشگاه‌های آلمان

آلمان میزبان بیش از 500 موسسه‌ی آموزش عالی است. همه‌ی این موسسات، دارای دوره‌ی دکترا نیستند، اما موسساتی که دوره‌ی دکترا برگزار می‌کنند، به داشتن محققانی بسیار ماهر و باتجربه شهرت دارند.

انواع دانشگاه در آلمان  برای تحصیل دکترا

سیستم آموزش عالی در آلمان، از موسسات زیر تشکیل شده است:

• دانشگاه‌های تحقیقاتی (Universität)، تحقیقات علمی اصلی را در رشته‌های گوناگون انجام می‌دهند.
• دانشگاه‌های فنی (Technische Universität)، در انجام تحقیقات در رشته‌‌های مرتبط با علوم، فن‌آوری و مهندسی تخصص دارند. با این حال، آن‌ها اخیراً شروع به برگزاری دوره‌هایی در برخی از رشته‌های دیگر نیز کرده‌اند.
• دانشگاه‌های علمی کاربردی (Fachhochschulen) بر رشته‌های حرفه‌ای و شغلی همچون مهندسی، بازرگانی و تجارت یا علوم اجتماعی تمرکز دارند. این دانشگاه‌‌ها دوره‌ی دکترا برگزار نمی‌کنند.
• موسسات تحقیقاتی، پروژه‌های مهم تحقیقاتی (از جمله دکترا) را با مشارکت دانشگاه‌ها، مشاغل و صنایع انجام می‌دهند. بیشتر آن‌ها در شبکه‌های بزرگتری همچون انجمن ماکس پلانک فعالیت می‌کنند.
• کالج‌های هنری، فیلم و موسیقی بر کارهای عملی و مرتبط با هنر تمرکز دارند و دارای دوره‌ی دکترا نیستند.

شبکه‌های تحقیقاتی دیگری نیز در آلمان وجود دارد که تخصص را از دانشگاه‌ها و موسسات تحقیقاتی گوناگون برای پروژه‌های آموزشی خاص تحقیقاتی و دکترا گرد هم می‌آورند. برای مثال، سه مدرسه‌ی ماکس پلانک (جدا از انجمن ماکس پلانک) بر شناخت، ماهیت زندگی و فوتونیک تمرکز دارند. به‌عنوان دانشجوی دوره‌ی دکترا، متقاضی حضور در دانشگاه‌های تحقیقاتی/فنی یا موسسات تحقیقاتی خواهید شد.

دانشگاه‌های دولتی و خصوصی در آلمان

آلمان به 16 ایالت تقسیم شده است. هر ایالت وظیفه دارد دانشگاه‌های دولتی خاص خود را اداره و بودجه‌ی آن‌ها را تامین کند. تعداد کمی از دانشگاه‌های دولتی نیز از کلیساهای پروتستان یا کاتولیک بودجه‌ی خود را دریافت می‌کنند.

در آلمان، 400 موسسه‌ی آموزشی دولتی وجود دارد و به‌عنوان دانشجوی دکترا، احتمالاً در یکی از این دانشگاه‌‌ها (در کنار 95٪ دانشجویان دیگر) تحصیل خواهید کرد. 5 درصد دیگر دانشجویان، در 120 دانشگاه خصوصی حضور دارند. این دانشگاه‌ها بودجه‌ی دولتی دریافت نمی‌کنند. بسیاری از این موسسات خصوصی، دانشگاه‌های علمی کاربردی هستند که دوره‌‌های دکترا برگزار نمی‌کنند.

10 دانشگاه برتر آلمان در سال 2022

دقت داشته باشید که مراکز و مدارس تحقیقاتی مستقل معمولاً در رتبه‌بندی‌های برترین دانشگاه‌های جهان قرار نمی‌گیرند و این هیچ تاثیری بر کیفیت دوره‌ی دکترای آن‌ها ندارد. به همین دلیل ساده هم هست که آن‌ها از نظر فنی 'دانشگاه' نیستند.

مدارس ماکس پلانک

ماهیت متنوع و وسیع سیستم آموزش عالی در آلمان به این معناست که بهترین محققان در یک رشته‌ی خاص غالباً در دانشگاه‌ها و موسسات تحقیقاتی غیردانشگاهی حضور دارند. مدارس ماکس پلانک برای جمع‌آوری این دانش و تخصص توزیع شده برای رسیدن به اهداف تحقیقاتی خاص تشکیل شده‌اند.

آن‌ها دانشجویان بین‌المللی دکترا را با بهترین دانشمندان آلمانی در سه شاخه‌‌ی بین‌رشته‌ای گرد هم آورده‌اند: شناخت، ماهیت زندگی و فوتونیک.

مدارس ماکس پلانک با تکیه بر شبکه‌ی قوی از دانشگاه‌های آلمان و سازمان‌های تحقیقاتی مستقل، فرصت‌‌های تحصیلی دکترا را با بورسیه‌ی کامل ارائه می‌دهند و از تخصص، زیرساخت‌ها و فرصت‌های آموزشی منحصربه‌فرد بهره می‌برند.

شهرهای دانشگاهی در آلمان

پایتخت آلمان- برلین- در بین گردشگران و دانشجویان خارجی، گزینه‌ی محبوبی به‌شمار می‌رود. با این حال، اگر دوست دارید به دور از هیاهوی پایتخت زندگی کنید، نگران نباشید: آلمان شهرهای سرزنده و دوستدار دانشجوی دیگری نیز دارد:

• برلین
• مونیخ
• هامبورگ
• فرانکفورت
• کلن
• هایدلبرگ
• فرایبورگ

ساختار دوره‌ی دکترا در آلمان

مطابق با چارچوب مشخص شده در فرایند بولونیا، مقطع دکترا در آلمان، دوره‌ی سوم تحصیل است.

اگرچه مقطع دکترا در آلمان، از فرایند بولونیا پیروی می‌کند، اما ماهیتاً خاص آلمان است. آلمان مقطع دکترا را فقط به‌عنوان مرحله‌ی سوم یک دوره‌ی تحصیلی نمی‌داند، بلکه آن را یک موفقیت تحقیقاتی جداگانه به‌حساب می‌آورد.

انواع دوره‌ی دکترا در آلمان

دوره‌ی دکترای مبتنی بر تحقیقات مستقل و ارسال و بررسی پایان‌نامه، طرح نوآورانه‌ی خاص کشور آلمان بود. این فرمت و قالب هنوز در اکثر دانشگاه‌ها اجرا می‌شود، اما برخی از آن‌ها، دوره‌های 'ساختارمندتری' در مقطع دکترا ارائه می‌دهند:

• دوره‌های دکترای سنتی- شما یک پروژه‌ی تحقیقاتی را انتخاب می‌کنید و با راهنمایی یک ناظر متخصص (Doktorvater/Doktomutter)، آن را مستقلاً دنبال می‌کنید. داوطلب موسسه‌ای را انتخاب می‌کند که می‌خواهد تحقیقات خود را در آن انجام دهد: یک دانشگاه یا سازمان غیردانشگاهی یا یک شرکت آلمانی.
• دوره‌‌های دکترای ساختاری- این دوره‌‌ها عمدتاً به زبان انگلیسی برگزار می‌شوند و بین‌المللی هستند. در کنار پایان‌نامه‌ی خود، شما آموزش‌های تکمیلی را خواهید گذراند و این گاهی‌اوقات شامل همکاری و کار با موسسات تحقیقاتی خارجی نیز هست.

طول مدت دوره‌ی دکترا در آلمان

سال تحصیلی در آلمان، معمولاً از دو ترم تشکیل شده است که تاریخ شروع و پایان دقیق آن، بسته به موسسه‌ی تحصیلی شما متفاوت است، اما معمولاً به این شرح است:

• Wintersemester (WiSe)- از 1 اکتبر تا 31 مارس، با دو هفته تعطیلی به‌مناسبت کریسمس و عید پاک.
• Sommersemester (SoSe)- از 1 آوریل تا 30 سپتامبر، با تعطیلی از جولای تا سپتامبر.

طول دوره‌ی دکترا به این بستگی دارد که شما در دوره‌ی دکترای سنتی (معمولاً 4 ساله) شرکت می‌کنید یا دوره‌ی دکترای ساختاری (معمولاً 3 ساله).

فرایند دوره‌ی دکترا در آلمان

فرایند تحصیل در دوره‌ی دکترا در آلمان، به نوع دوره‌ی دکترا بستگی دارد.

در کل، هر دو دوره، شامل انجام یک پروژه‌ی تحقیقاتی و نوشتن پایان‌نامه است. با این حال، علاوه بر این، تفاوت‌های اساسی نیز وجود دارد.

دوره‌ی دکترای سنتی، دوره‌ی مستقل و انعطاف‌پذیرتری است که هیچ حضور اجباری، ضرب‌الاجل و برنامه‌ی درسی در آن وجود ندارد و شما بر روی تکمیل تحقیقات خود و نوشتن پایان‌نامه، تمرکز خواهید کرد.

دوره‌‌های دکترای ساختاری، شامل انجام الزامی سخنرانی‌ها، حضور در سمینارها و ارزیابی‌های موقت در مورد موضوعات مرتبط با تحقیق است. شما در آموزش مهارت‌ها و روش‌های علمی/آکادمیک و مهارت‌های نرم شرکت خواهید کرد و جداگانه یا مشترک در پروژه‌های تحقیقاتی گسترده‌تر با دیگر دانشجویان و تیم آموزشی کار خواهید کرد.

اکثریت داوطلبان دوره‌ی دکترا، در مقطع دکترای سنتی حاضر می‌شوند. با این حال، تعداد رو به افزایشی، دوره‌‌های ساختاری را انتخاب می‌کنند- خصوصاً در رشته‌های علوم طبیعی و ریاضیات.

سوپروایزر تحصیل دکترا در آلمان

تعداد استاد راهنمای شما، به دوره‌ی دکترایی که انتخاب کرده‌اید، بستگی دارد.

اگر قصد حضور در دوره‌ی دکترای سنتی را دارید، باید یک استاد راهنما را برای انجام پروژه‌ی تحقیقاتی خود انتخاب کنید. اگرچه برای راهنمایی شما حضور دارد، اما استاد راهنمای شما كمك کمی در محتوای پروژه‌ی شما خواهد داشت و از شما انتظار می‌رود كه تا حد زیادی، در جهت ارائه‌ی تز خود، مستقل كار كنید. برای دانشجویان دوره‌ی دکترای ساختاری، معمولاً تیمی از اساتید راهنما وجود دارد که از تمام دانشجویان دکترا در یک دوره، پشتیبانی می‌کنند. این امر به ارتقای همکاری‌های بین‌رشته‌ای کمک می‌کند. این پروژه‌ها شامل پشتیبانی و آموزش بیشتر از سوی اساتید راهنما می‌باشد.

ارزیابی و بررسی در دوره دکترا در آلمان

روش ارزیابی دوره‌ی دکترا در آلمان، به نوع دوره‌ای که دنبال می‌کنید، بستگی دارد.

دانشجویان دوره‌ی دکترای سنتی، رساله‌‌ی دکترای خود را ارسال و یک سخنرانی و امتحان شفاهی از کار خود (Rigosorum) را در حضور حداقل دو استاد برگزار می‌کنند.

در برخی موارد، امتحانات شفاهی جایگزین جلسه‌ی دفاع از پایان‌نامه می‌شود. جلسه‌ی دفاع از پایان‌نامه بیشتر به تحقیقاتی که انجام داده‌اید و دلیل انجام آن، متمرکز است، در حالیکه امتحانات شفاهی، دانش گسترده‌تر‌ی از شما را در آن شاخه آزمایش می‌کند.

اگر یک دوره‌ی دکترای ساختاری را انتخاب کنید، برای دستیابی به 240-180 واحد ECTS که معمولاً برای دانشجویان دکترا لازم است، باید چندین واحد الزامی را بگذرانید. دانش شما در زمینه‌ی محتوای دوره‌ی ارائه شده در سخنرانی‌ها و سمینارها ارزیابی خواهید شد. این مشابه دوره‌ی کارشناسی است (اما کاملاً پیشرفته‌تر). علاوه بر این، شما همچنان باید یک پایان‌نامه ارائه دهید و امتحانات شفاهی خود را کامل کنید.

واحدهای ECTS در دوره دکترا آلمان

سیستم انتقال و جمع‌آوری واحدهای درسی اروپا (ECTS)، یک سیستم سنجش و ارزیابی استاندارد برای پیشرفت تحصیلی در سیستم‌های گوناگون دانشگاه‌های ملی کشورهای اروپایی است. دوره‌ی دکترا معمولاً حداقل 180 واحد ECTS ارزش دارد.

هزینه‌ها و بورسیه‌های تحصیل دکترا در آلمان

سرمایه‌گذاری سخاوتمندانه‌ی عمومی در آموزش به این معناست که جدا از ملیّت، مقطع دکترا در آلمان برای همه‌ی دانشجویان رایگان است. با این حال، ممکن است مجبور شوید برخی هزینه‌ها را در طول تحصیل خود بپردازید.

هزینه‌های مقطع دکترا در آلمان

در سطح دکترا، شهریه‌ی تمام دانشگاه‌های دولتی در آلمان تا سه سال (6 ترم) تحصیل رایگان است. ممکن است لازم باشد شهریه را برای هر دوره‌ی تمدید بیش از مدت استاندارد، پرداخت کنید. اگرچه هزینه‌ای پرداخت نخواهید کرد، اما باید به طور متوسط بین 100 تا 350 یورو کمک‌هزینه‌ی ترم (Semesterbeitrag) را پرداخت کنید. این مبلغ هزینه‌های اجرایی و خدمات دانشجویی (Studentenwerk) را پوشش می‌دهد.

هزینه‌های زندگی در آلمان

اگرچه شهریه‌ای برای تحصیل خود پرداخت نخواهید کرد، اما هزینه‌های اصلی شما در آلمان، هزینه‌های زندگی‌تان خواهد بود. این هزینه‌ها ممکن است از سایر کشورهای اروپایی بالاتر باشد. طبق Studentenwerk آلمان (شبکه‌ی اتحادیه‌ی دانشجویی)، دانشجویان خارجی، برای تامین هزینه‌های اسکان، غذا و سایر هزینه‌های زندگی خود، به حدود 867 یورو در ماه نیاز دارند.

بورسیه‌های زندگی در آلمان

اگرچه معمولاً هیچ هزینه‌ای برای تحصیل خود پرداخت نمی‌کنید، اما برای کمک به تامین هزینه‌های زندگی خود، احتمالاً به یک بورسیه‌ی تحصیلی در آلمان نیاز دارید. گزینه‌های زیادی برای بورسیه وجود دارد، از جمله بورسیه‌های تحصیلی ارائه شده از طرف دانشگاه‌ها و همچنین بورسیه‌های عمومی برای دانشجویان خارجی که توسط دولت آلمان ارائه می‌شود. قطب‌های تجاری، صنعتی و تحقیقاتی مستقلی همچون مدارس ماکس پلانک، بورسیه‌های زیادی را در بخش تحقیقات و آموزش دکترا ارائه می‌دهند.

درخواست برای حضور در دوره‌ی دکترا در آلمان

روش درخواست برای حضور در دوره‌ی دکترا در آلمان با سایر کشورها کمی متفاوت است.

اگر برای حضور در دوره‌ی دکترای سنتی، درخواست پذیرش ارائه دهید، باید یک استاد راهنما را پیدا کرده و با او تماس بگیرید یا از او بخواهید بر پایان‌نامه‌ی شما نظارت کند. درخواست‌ها برای حضور در دوره‌ی دکترای ساختاری، مستقیماً به موسسه یا محل آموزشی ارائه می‌شود که می‌خواهید در آن تحصیل کنید.

شرایط ورود دکترا در آلمان

برای تحصیل در مقطع دکترا در آلمان، در کل، باید حداقل هشت ترم تحصیلات آکادمیک پیش از دکترا را گذرانده باشید. مدرک نهایی که کسب کرده‌اید، باید معادل مدرک کارشناسی ارشد در آلمان باشد.

مدرک یا مدارک تحصیلی قبلی شما نیز باید توسط ریاست دانشگاه (Dekanat) یا هیات آزمون‌گیرندگان (Promotionsausschuss) دانشگاه شما تائید شود. دانشجویان خارجی دارای استعداد بالا، می‌توانند فقط با مدرک لیسانس (برنامه‌ی سریع) در مقطع دکترا پذیرفته شوند، ولی معمولاً باید در یک آزمون ورودی شرکت کنند.

شرایط زبانی برای تحصیل دکترا در آلمان

شرایط زبان برای متقاضیان دوره‌ی دکترا در آلمان، به دوره‌ی تحصیلی درخواستی‌شان بستگی دارد.

دوره‌های دکترای ساختاری معمولاً به زبان انگلیسی تدریس می‌شوند. اگر زبان انگلیسی، زبان نخست شما نیست، شما باید در یک آزمون مهارت زبان انگلیسی همچون TOEFL یا IELTS شرکت کنید. هر موسسه، نمرات مورد نیاز و خاص خود را برای این آزمون‌ها می‌خواهد.

در دوره‌ی دکترای سنتی، ممکن است از شما بخواهند که پایان‌نامه‌ی خود را به زبان آلمانی بنویسید (اگرچه برخی از موسسات آموزشی، امکان تکمیل پایان‌نامه به زبان‌های دیگر را نیز فراهم می‌کنند). بنابراین، ممکن است لازم باشد تسلط خود را به زبان آلمانی اثبات کنید. دانش شما در مورد زبان آلمانی باید از طریق TestDaF یا DSH تائید شود.

فرایند ارائه‌ی درخواست پذیرش دکترا

برای ارائه‌ی درخواست پذیرش در دوره‌ی دکترا در آلمان، معمولاً به ارائه‌ی اسناد زیر نیاز است:

• گواهی استاد راهنمای دکترای خود- اگر شما متقاضی حضور در دوره‌ی دکترای سنتی هستید، باید گواهی را از استاد راهنمای خود ارائه دهید که قصد او را برای نظارت بر پایان‌نامه‌ی شما توصیف کند.
• اسناد دانشگاهی- شما باید کپی‌های معتبری از گواهینامه‌ها و مدارک تحصیلی قبلی خود را ارائه دهید.
• گواهی تائید پذیرش- شما باید گواهی تائید پذیرش خود را از دفتر ریاست دانشگاه یا هیات امتحانات دانشگاه بگیرید.
• مراجع علمی- داوران شما باید حداقل شامل دو استادی باشد که با شما کار کرده‌اند.

وقتی این اسناد را تهیه کردید، دپارتمان/کمیته‌ی دکترایی که متقاضی حضور در آن هستید، می‌تواند صلاحیت شما را به‌عنوان یک متقاضی دوره‌ی دکترا تائید کند.

مصاحبه‌ها دکترا در آلمان

برای پذیرش در دوره‌های دکترای ساختاری، برخی موسسات ممکن است از شما بخواهند مصاحبه‌ای انجام دهید. این مصاحبه معمولاً در مقابل هیات نظارت بر آن دوره انجام می‌شود. مصاحبه برای دوره‌های دکترای سنتی، معمولاً با استاد راهنمای منتخب شما انجام می‌شود (و ممکن است غیررسمی‌تر باشد). مصاحبه برای دانشجویان خارجی، معمولاً از طریق اسکایپ انجام می‌شود.

ویزاهای دانشجویی آلمان

آلمان یک مقصد تحصیلی محبوب برای خارجی‌ها در اروپاست و این در سیستم مهاجرت آن منعکس شده است. دانشجویان از طیف گسترده‌ای از کشورها می‌توانند بدون ویزا آزادانه وارد آلمان شوند.

چه کسانی برای تحصیل در آلمان، به ویزا نیاز دارند؟

دانشجویان کشورهای زیر می‌توانند بدون ویزا در آلمان تحصیل کنند:

• اتحادیه‌ی اروپا، منطقه‌ی اقتصادی اروپا و سوئیس
• استرالیا، کانادا، اسرائیل، ژاپن، نیوزلند، کره‌جنوبی و آمریکا
• چین، هنگ‌کنگ و ماکائو (باید پاسپورت ویژه‌ی منطقه‌ی اجرایی داشته باشید)
• تایوان (گذرنامه‌ی شما باید دارای شماره‌ی شناسایی باشد)
• آلبانی، بوسنی و هرزگوین، گرجستان، مقدونیه، مولداوی، مونته‌نگرو، صربستان و اوکراین (باید گذرنامه‌ی بیومتریک داشته باشید)
• آندورا، برزیل، السالوادور، هندوراس، موناکو و سن مارینو (نباید قبل یا بعد از دوره‌ی تحصیلی خود، به‌دنبال کار جداگانه باشید)

اگر دانشجوی خارجی از کشور دیگری به‌جز کشورهای فوق‌الذکر هستید، برای ورود و تحصیل در مقطع دکترا در آلمان، باید ویزا بگیرید.

انواع ویزا تحصیلی آلمان

برای دانشجویان دکترا در آلمان، دو نوع ویزا وجود دارد:

• ویزای متقاضیان دانشجویی (Visum zur Studienbewerbung)، به شما این امکان را می‌دهد تا برای تکمیل مراحل پذیرش خود، برای مدت 3 ماه وارد آلمان شوید و برای درخواست ویزای دانشجویی کامل خود نیز می‌توانید از این ویزا استفاده کنید.
• ویزای دانشجویی (Visum zu Studienzwecken)، به شما اجازه می‌دهد تا 3 ماه پس از پذیرش در مقطع دکترا، وارد آلمان شوید- سپس می‌توانید درخواست اجازه‌ی اقامت دهید.

صرف‌نظر از شرایط ویزا، پس از ورود، باید حضور خود را در آلمان ثبت کنید:

• دانشجویان از هر ملیّت، باید برای دریافت تائیدیه‌ی ثبت‌نام (Meldebestätigung) مبنی بر اینکه قانوناً در آلمان زندگی می‌کنند، یک هفته پس از ورود به این کشور، به اداره‌ی ثبت اقامت آلمان (Bürgeramt/Bürgerbüro) مراجعه کنند.
• دانشجویان غیر اتحادیه‌ی اروپا/منطقه‌ی اقتصادی اروپا همچنین باید قبل از انقضای تاریخ ویزای دانشجویی خود، برای درخواست اجازه‌ی اقامت به دفتر ثبت‌نام خارجی‌ها (Ausländerbehörde) مراجعه کنند.

آنچه برای گرفتن ویزا نیاز دارید

چندین سند و مدرک وجود دارد که باید هنگام درخواست ویزا یا اجازه‌ی اقامت‌تان، با خود همراه داشته باشید:

• مدارک تحصیلی- از جمله نامه‌ی پذیرش در دانشگاهی در آلمان و مدارک تحصیلی کامل شما.
• اسناد شخصی- از جمله گذرنامه‌ی شما (که برای مدت زمان دوره‌ی دکترای‌تان معتبر است)، دو قطعه عکس گذرنامه و یک قرارداد اجاره که اثبات می‌کند محل اقامتی را برای اسکان خود تعیین کرده‌اید.
• سایر اسناد- مدارک بیمه‌ی درمانی معتبر برای کل دوران اقامت شما، مدارک تحصیلی زبان برای زبانی که پایان‌نامه‌ی شما در آن خواهد بود، مدارک داشتن منابع مالی کافی (10332 یورو در سال) و Meldebestätigung (در صورت درخواست مجوز اقامت).
• هزینه‌ی صدور مجوز اقامت، 110 یورو و هزینه‌ی صدور ویزا، 75 یورو خواهد بود.

بیمه‌ی درمان و سلامت در آلمان

طبق قانون، هر فرد مقیم در آلمان، باید دارای بیمه‌ی درمانی معتبر باشد و بدون داشتن بیمه، شما مجاز به ثبت‌نام در دانشگاه یا درخواست ویزای دانشجویی نیستید.

برای اعضای اتحادیه‌ی اروپا، آلمان توافق‌نامه‌های بیمه‌ی اجتماعی با کشورهای عضو اتحادیه‌ی اروپا دارد، به این معنی‌که کارت بیمه‌ی سلامت اروپا (EHIC) شما را در آلمان تحت پوشش قرار می‌دهد. برای دانشجویان سایر کشورها، بیمه‌های زیادی در آلمان وجود دارد که بیمه‌ی درمان در اختیار دانشجویان خارجی قرار می‌دهند. دفتر بین‌الملل دانشگاه شما نیز می‌تواند در این زمینه، کمک‌کننده و راهنمای شما باشد.

آلمان یک مقصد محبوب برای نیروی کار بین‌المللی است، اما مهم است که برنامه‌ریزی شغلی را از دوره‌ی دکترای خود شروع کنید. برای مثال، بیشتر کارفرمایان در آلمان ترجیح می‌دهند که شما بتوانید آلمانی صحبت کنید.

آیا می‌توانم بعد از گرفتن دکترای خود، در آلمان کار کنم؟

مقررات کار در آلمان پس از دوره‌ی دکترا، به تابعیت شما بستگی دارد.

دانشجویان کشورهای عضو اتحادیه‌ی اروپا و منطقه‌ی اقتصادی اروپا، نیازی به اجازه‌ی کار نخواهند داشت و از همان دسترسی اتباع آلمان به بازار کار برخوردار خواهند شد. دانشجویان خارج از اتحادیه‌ی اروپا و منطقه‌ی اقتصادی اروپا می‌توانند اجازه‌ی اقامت خود را برای پیدا کردن کار مرتبط با حوزه‌ی تحصیل خود، تا 18 ماه تمدید کنند.

کارت آبی اتحادیه‌ی اروپا

پس از پذیرش در یک شغل، باید درخواست اجازه‌ی اقامت در آلمان یا گرفتن کارت آبی اتحادیه‌ی اروپا را بدهید. در صورت تمایل به کار در کشور دیگری عضو اتحادیه اروپا، داشتن کارت آبی اتحادیه‌ی اروپا بهتر است. اما باید شغلی با دستمزد حداقل 56800 یورو در سال داشته باشید (این مبلغ برای نیروی کار در رشته‌هایی که از کمبود نیروی کار رنج می‌برند کمتر است و معادل 44304 یورو در سال می‌باشد).