مرکز ارزیابی KMK تنها مرجع معتبری است که لیست دانشگاه‌های ایرانی مورد تائید آلمان در آن وجود دارد. این مرجع از دو بخش تشکیل شده است. رشته و دانشگاه باید در سایت آنابین مورد تائید باشد، در غیر این‌صورت، باید مراحل تائیدیه‌ی ZAB طی شود. دفتر مرکزی آموزش خارجی (ZAB)، دفتر مرکزی ارزیابی مدارک خارجی در آلمان است. منظور از مدارک خارجی، مدارک مربوط به مدارس، مدارک حرفه‌ای و مدارک دانشگاهی است. ZAB خدمات خود را در اختیار موسسات آموزشی، مقامات و افراد خصوصی قرار می‌دهد و هر ساله، به حدود 43000 درخواست پاسخ می‌دهد. بسته به هدف، دفاتر زیادی در ایالت‌های فدرال آلمان، مسئول تائید مدارک خارجی هستند. این دفاتر می‌توانند از ZAB در مورد یک پرونده یا کشور خاص و سیستم آموزشی آن، نظر کارشناسی بخواهند. این اطلاعات از طریق پایگاه داده‌های 'آنابین' (Anabin) نیز قابل‌دسترس است. برای دارندگان مدارک دانشگاهی خارجی، ZAB در صورت درخواست، ارزیابی از مدرک فرد را صادر می‌کند.
مرکز آموزش خارجی (Zentralstelle für ausländisches Bildungswesen)، مسئولیت بررسی مدارک تحصیلی و شغلی کسب‌شده در خارج از خاک آلمان را برعهده دارد. یکی از خدمات این مرکز ارائۀ مدرکی است که نشان می‌دهد مدرک تحصیلی‌تان معادلِ مدرک تحصیلی آلمانی است. به این مدرک Statement of Comparability for Foreign Higher Education Qualifications می‌گویند. با معادل سازی مدرک تحصیلی در آلمان، در این کشور می‌توانید مشغول کار شوید. ناگفته نماند برای تحصیل در آلمان به دریافت مدرک معادل سازی از این مرکز نیازی نیست و تنها برای شروع به کار در آن کشور، این کار ضروری است. در این مقاله، دربارۀ این مدرک بیشتر توضیح می‌دهیم.
چه اطلاعاتی در مدرک معادل سازی وجود دارد؟
مدرک معادل سازی نشان می‌دهد مدرک تحصیلی‌تان برابر با چه مدرکی در نظام آموزشی آلمان است. این مدرک به دو صورت بلند و کوتاه تحویل داده می‌شود و هر دو نوع هم‌زمان به دستتان می‌رسد و هر‌کدام کاربرد خاص خود را دارد. گزارش کوتاه به‌عنوان یکی از مدارک لازم برای ارائه به کارفرما یا مؤسسه‌های کاریابی استفاده می‌شود تا میزان تحصیلاتتان را نشان دهد و گزارش بلند برای مواقعی است که کارفرما جزئیات بیشتری دربارۀ مدرک تحصیلی‌تان می‌خواهد.
مدرک معادل سازی برای چه مقاطعی صادر می‌شود؟
برای کشور ایران، مدرک معادل سازی برای مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد و دکتری صادر می‌شود و برای دیپلم و کاردانی و نیز مقاطع نیمه‌رها‌شده صادر نمی‌شود. گفتنی است مدرک تحصیلی از مؤسسه‌های معتبر آموزشی از‌نظر وزرات علوم ایران باید صادر و تمام واحدهای تحصیلی طی شده باشد. اگر آخرین مدرک تحصیلی شخص را یکی از دانشگاه‌های آلمان صادر کرده باشد، دیگر به درخواست مدرک معادل سازی نیازی نیست و همان مدرک پذیرفتنی است. ناگفته نماند برای مدارکی مانند پزشکی، دندان‌پزشکی، داروسازی، روان‌پزشکی و پرستاری از این خدمت نمی‌توان استفاده کرد و درخواست به‌رسمیت‌شناختن مدرک تحصیلی (Recognition) را باید به مرکز زَب داد.
مدارک لازم برای درخواست مدرک معادل سازی
قبل از درخواست معادل سازی، بهتر است مراحل آن را بررسی کنیم: ابتدا مطمئن شوید زَب برای مدرک تحصیلی‌تان مدرک معادل سازی صادر می‌کند؛ سپس فرم درخواست را در وبگاه زَب پر کنید و از آن پرینت بگیرید و امضا کنید؛ درادامه مدارک لازم برای درخواست را جمع‌آوری کنید و همۀ آن‌ها را همراه با فرم درخواست یک‌جا با پست به آدرس زَب ارسال کنید. گفتنی است هزینۀ درخواست مدرک معادل سازی برای اولین‌بار دویست یوروست. مدارک لازم برای درخواست عبارت‌اند از:
- فرم امضاشدۀ درخواست؛
- کپی برابر با اصل از دانشنامۀ تحصیلی؛
- کپی از ترجمۀ آلمانی دانشنامه؛
- کپی برابر با اصل از ریزنمره‌های کامل تحصیلی؛
- کپی از ترجمۀ آلمانی ریزنمره‌ها؛
- کپی از مدارک دیپلم و پیش‌دانشگاهی؛
- کپی شناسنامه؛
- کپی از ترجمۀ آلمانی شناسنامه؛
- کپی گذرنامه
شایان ذکر است ترجمۀ مدارک را مترجم رسمی آلمانی انجام داده باشد. اگر برای مقاطع کارشناسی ارشد یا دکتری درخواست معادل سازی می‌کنید، ارائۀ کپی دانشنامه و ریزنمره‌های مقاطع قبلی نیز الزامی است.