نظام آموزشی ترکیه

در سال 1981 مطابق قانون جدید آموزش عالی (شماره 2547)، اداره آموزش عالی در ترکیه به طور جامع بازسازی شد. بدین ترتیب این سیستم متمرکز شد و کلیه مؤسسات آموزش عالی به شورای آموزش عالی متصل شدند. پس از این تغییر ساختار، همه موسسات آموزش عالی به صورت دانشگاه طراحی شدند. گسترش آموزش عالی در سراسر کشور حاصل شد، آموزش عالی متمرکز شد و امتحان ورودی دانشگاه معرفی شد. علاوه بر دانشگاه های دولتی، اولین دانشگاه غیرانتفاعی در ترکیه با ارائه آموزش برای دانشجویان در سال 1986 آغاز به کار کرد.

 از سال 2012، آموزش اجباری در ترکیه 12 سال به طول می‌انجامد و در سه مرحله (دوره ی اول‌ آموزش ابتدایی، دوره ی دوم آموزش ابتدایی و آموزش متوسطه) تقسیم می شود.

 آموزش پیش دبستانی: این دوره شامل آموزش كودكان در گروه سنی 3 تا 5 سال است كه به سن آموزش ابتدایی اجباری نرسیده اند و این دوره اختیاری ست.

 دوره اول آموزش ابتدایی: این دوره شامل آموزش کودکان در گروه سنی 6 تا 10 سال است. آموزش ابتدایی برای همه شهروندان اجباری است، در مدارس دولتی رایگان است و چهار سال (کلاس های اول،‌ دوم، سوم و چهارم) طول می‌کشد.

 دوره دوم آموزش ابتدایی: این دوره شامل آموزش کودکان در گروه سنی 10 تا 14 سال است. آموزش ابتدایی برای همه شهروندان اجباری است. در مدارس دولتی رایگان است و چهار سال (کلاس های پنجم، ششم، هفتم و هشتم) طول می کشد. در پایان مدرسه ابتدایی، به دانش آموزان درباره دبیرستان های عمومی و فنی و حرفه ای که در آینده در آنها شرکت خواهند کرد، اطلاعاتی داده می شود.

 آموزش متوسطه: این دوره شامل دبیرستان های عمومی یا فنی و حرفه ای است که دوره های چهار ساله را برای دانش آموزان 14 تا 17 ساله (کلاس های نهم، دهم، یازدهم و دوازدهم) برگزار می کند. آموزش متوسطه برای همه شهروندان اجباری است و در مدارس دولتی رایگان است.

 آموزش عالی: دانش آموزان پس از فارغ التحصیلی از دبیرستان می توانند در دوره های آموزش عالی ثبت نام کنند که این کار با سیستم سه دوره ای بولونیا هماهنگ است.

 انواع موسسات آموزش عالی و واحدهای آموزشی در ترکیه

 دانشکده (کالج): واحدی که تحصیلات عالی، پژوهش و انتشارات علمی را انجام می دهد. بخش ها و برنامه های مختلفی ممکن است به این واحد مربوط شوند. دانش آموزان در پایان یک دوره آموزشی در این واحد که حداقل چهار سال ادامه دارد، مدرک کارشناسی کسب می کنند.

 دانشکده تحصیلات تکمیلی: موسسه ای در دانشگاه های مربوط به تحصیلات تکمیلی، پژوهش های علمی و برنامه های کاربردی. مدارس تحصیلات تکمیلی مدرک کارشناسی ارشد  یا دکترا را ارائه می دهند.

 مدرسه 4 ساله: موسسه آموزش عالی که عمدتاً در زمینه ارائه آموزش یک حرفه خاص فعالیت دارد. این دوره هشت ترم طول می کشد.

 هنرستان: موسسه آموزش عالی است که در آن هنرمندان برای موسیقی و هنرهای نمایشی آموزش می بینند. این هدوره هشت ترم طول می کشد.

 مدرسه فنی و حرفه ای پس از دوره متوسطه: موسسه آموزش عالی است که با هدف آموزش ظرفیت انسانی در مشاغل خاص و آموزش آنها انجام می شود.این دوره چهار ترم طول می کشد.

 مرکز تحقیقات کاربردی: موسسه آموزش عالی با هدف انجام مطالعات تحقیقاتی و کاربردی. پاسخگویی به نیازهای مطالعات کاربردی رشته های مختلف و ارائه فعالیت های مقدماتی و پیشرفته در زمینه های مختلف حرفه ای، با هدف حمایت از آموزش در موسسات آموزش عالی، از اهداف این مرکز هستند.

 مقاطع تحصیلی در ترکیه

 مدرک کاردانی ( دوره ی کوتاه مدت): پس از اتمام یک برنامه تحصیلی دو ساله، این مدرک اعطا می شود. برنامه های مقطع کاردانی توسط دانشگاه ها و آموزشگاه های فنی و حرفه ای پس از گذراندن دوره متوسطه ارائه می شود. برخی از برنامه های آموزش از راه دور نیز موجود است. برنامه های مدرک کاردانی ممکن است نیاز به یک دوره کارآموزی داشته باشد.

مدرک لیسانس (دوره ی اول): این مدرک پس از گذراندن دوره ی چهار ساله و 240 ECTS*، اهدا می شود. مدت زمان تحصیل در رشته ی دندانپزشکی، دامپزشکی و داروسازی پنج سال و مدت زمان تحصیل در رشته ی پزشکی شش سال است. مدارک تحصیلی در این چهار رشته معادل مدرک کارشناسی ارشد در نظر گرفته می شود.

*این کلمه، شکل اختصاری عبارت European Credit Transfer and Accumulation System است. (هر 60  ECTS برابر با یک سال تحصیلی ست)

برنامه دوره کارشناسی ارشد (دوره ی دوم): برنامه دو ساله ای ست که در انتهای آن، مدرک کارشناسی ارشد ارائه می شود. دو نوع کارشناسی ارشد وجود دارد، با پایان نامه یا بدون پایان نامه. برنامه کارشناسی ارشد با پایان نامه یک برنامه دو ساله است که به طور کلی شامل دوره هایی با حداقل 120 ECTS و پس از آن انجام پایان نامه است. برنامه های بی پایان نامه در یک یا یک سال و نیم به اتمام رسیده و لازمه ی آنها اتمام دوره های تحصیلات تکمیلی در حد حداقل 90 ECTS و یک پروژه ترم هستند.

مدرک دکترا  (دوره ی سوم): یک برنامه هشت ترمه که در انتهای آن معمولاً مدرک دکترا اعطا می شود. لازمه ی دریافت مدرک این دوره 180-240 ECTS، یک آزمون جامع، یک پایان نامه و دفاع شفاهی از آن هستند. پس از اتمام موفقیت آمیز دروس و آزمون جامع، دانشجویان باید پایان نامه را ارائه داده و به طور شفاهی در برابر کمیته اساتید داور، از آن دفاع کنند.

 تخصص در برنامه های پزشکی: این دوره ها معادل برنامه های دکترا هستند و در دانشکده های پزشکی، بیمارستان های دانشگاهی و دانشگاه های علوم پزشکی ارائه می شوند. برای تخصص در پزشکی، افرادی که از دانشکده های پزشکی فارغ التحصیل می شوند باید در یک آزمون ورودی رقابتی در شاخه های مختلف پزشکی شرکت کنند. داوطلبان تخصص موظفند پایان نامه ارائه داده و به طور شفاهی در برابر کمیته اساتید داور، از آن دفاع کنند.

تخصص در هنر: این دوره حداقل شش ترم تحصیلی به طول می انجامد، بعد از کارشناسی ارشد در شاخه های هنرهای تجسمی و هنرهای نمایشی ارائه می شود و معادل دکتری ست. دریافت مدرک این دوره، مستلزم ارائه یک اثر هنری اورجینال یا (در رشته های موسیقی و هنرهای نمایشی) اجرایی ممتاز و خلاقانه است.

پذیرش دانشجوی بین المللی در ترکیه

دانشجویان بین المللی که مایل به تحصیل در مقطع کارشناسی در ترکیه هستند ، باید دوره متوسطه خود را در دبیرستان یا مؤسسه مشابهی گذرانده باشند که در آن آموزش برابر با آموزش در یک دبیرستان ترکیه ای باشد. آنها مستقیماً به دانشگاه مورد نظر خود مراجعه می کنند و دانشگاه انتخاب را انجام می دهد. دانشجویان بین المللی که مایل به ادامه تحصیل در مقطع تحصیلات تکمیلی و عالی خود در ترکیه هستند نیز مستقیماً به دانشگاه ها مراجعه می کنند و دانشگاه ها هم شرایط پذیرش خود را تعیین می کنند. گزینه های مختلف بورسیه تحصیلی نیز وجود دارد که برای برخی از دانشجویان بین المللی در دسترس است.

هزینه تحصیل در ترکیه

هزینه ی شهریه در دانشگاه های دولتی و غیرانتفاعی به طور متفاوتی اعمال می شود. در دانشگاه های دولتی، شهریه با در نظر گرفتن نوع و مدت تحصیل در رشته های مختلف توسط شورای مدیران اعلام می شود. اما در دانشگاه های غیرانتفاعی شهریه توسط هیات امنای دانشگاه مشخص می شود. دانشجویان باید قبل از ثبت نام در دوره ها در ابتدای هر ترم، شهریه خود را پرداخت کنند. هم در دانشگاه های عمومی و هم غیر انتفاعی، درصد مشخصی از دانشجویان پذیرفته شده در دانشگاه بورسیه های متنوعی دریافت می کنند. این بورسیه ها ممکن شامل معافیت پرداخت کلی و جزئی شهریه، شایستگی (merit) یا بورس های تحصیلی کامل هستند. برخی از این بورس های تحصیلی ممکن است در ارتباط با کتب دانشگاهی، اقامتگاه، غذا و نوشیدنی و حتی کمک هزینه های خاص باشند. علاوه بر این حمایت ها، کمک های دانشجویی و فلوشیپ تحقیقی نیز نوع دیگری از پشتیبانی است که می تواند در طول تحصیل در ترکیه به کمک شما بیاید.