چرا آلمان برای متقاضیان کار انتخاب مناسبی است؟
آلمان برای خارجیانی که به دنبال پیشرفت کاری هستند یک گزینه عالی است. این مقاله حاوی نکات و اطلاعاتی مفید برای کسانی است که می‌خواهند در آلمان زندگی و کار کنند - جستجوی کار، ویزا و مجوز اقامت، انواع بیمه‌ها و اطلاعاتی دیگر.
اتباع غیرآلمانی و خارج از اتحادیه اروپا، در صورت برآورده کردن ملاک‌های لازم، به عنوان نیروی کار در آلمان به رسمیت شناخته می‌شوند. در آلمان از مهاجران استقبال می‌شود و آن ها به عنوان سرمایه‌ای برای اقتصاد و جمعیت این کشور در نظر گرفته می‌شوند که می‌توانند مهارت‌های خود را در اقتصاد پیشرفته آلمان به کار بگیرند. با این وجود آن ها در صورتی به نیروی کار واجد شرایط تبدیل می‌شوند که مجوزهای مناسب اقامت و کار را در اختیار داشته باشند. بنابراین در این مقاله اطلاعاتی در مورد ملاک‌ها و قوانین مربوط به افراد خارجی که به دنبال گنجاندن خود در نیروی کار آلمان هستند ارائه می‌شود.
اقتصاد آلمان تقاضای بسیاری برای حرفه‌های مختلف دارد، مخصوصاً در حوزه IT، مهندسی، بهداشت و سلامت، پژوهش و حوزه‌های بسیار دیگر.
افراد دانشگاهی، متخصصان، محققان، فارغ التحصیلان دانشگاهی و دیگر professionals خارج از اتحادیه اروپا، در چهارچوب قانون اقامت (Residence Act) و مقررات استخدام (Employment Regulation)، و اتباع اتحادیه اروپا، در چهارچوب قانون آزادی نقل مکان اتحادیه اروپا (Freedom of Movement Act of EU)، می‌توانند به بازار کار آلمان دسترسی داشته باشند.
کارگران خارجی واجد شرایط در آلمان
پیدا کردن شغل پر درآمد در آلمان مستلزم داشتن مجوز کار است، مدرکی که به دارنده اجازه می دهد تا وارد بازار کار آلمان شود. برای گرفتن مجوز کار، داشتن مجوز رسمی اقامت الزامی است؛ مدرکی که به شما امکان می دهد در آلمان سکونت کنید.
قبلاً افراد مهاجر مجبور بودند در دو مرجع مختلف برای مجوز کار و مجوز اقامت اپلای کنند، اما اخیراً با تصویب فرمان مجوز یکپارچه اتحادیه اروپا این فرایند ساده و یکنواخت شده است. فرمان مجوز یکپارچه که مجوز کار و مجوز اقامت را پوشش می‌دهد. داشتن یک مجوز یکپارچه قانوناً به اتباع خارج از اتحادیه اروپا امکان می‌دهد تا از طریق درخواست به یک مرجع، در کشورهای اتحادیه اروپا، از جمله آلمان، کار و اقامت کنند.
مجوز یکپارچه در مورد دو دسته از اتباع خارجی اعمال می‌شود:
- اتباع خارج از اتحادیه اروپا که می‌خواهند برای کار و اقامت وارد آلمان شوند،
- اتباع خارج از اتحادیه اروپا که از قبل در آلمان سکونت و به مشاغل آلمان دسترسی داشته‌اند
مجوز یکپارچه این موارد را پوشش می‌دهد:
- فرایند درخواست یکپارچه برای کار و اقامت در آلمان
- حقوق کارگران اتباع خارج از اتحادیه اروپا، برابر با شهروندان آلمانی
کارگران خارجی طبقه بندی شده در آلمان
اخذ مجوز کار عمدتاً به کشور مبدأ و توافقات ویژه آن با کشور میزبان یعنی آلمان بستگی دارد.
انواع دارندگان مجوز کار در آلمان
شهروندان خارجی اتحادیه اروپا، سوئیس و منطقه اقتصادی اروپا (European economic area)، یعنی لیختن اشتاین، نروژ و ایسلند
به واسطه حق آزادی نقل مکان نیروی کار، برای این افراد اخذ مجوز اقامت یا کار در آلمان الزامی نیست. تنها چیزی که نیاز دارند یک پاسپورت یا کارت شناسایی معتبر است که ارائه آن در زمان ثبت نام در ثبت احوال (Civil Registry) (Einwohnermeldeamt) در شهر مد نظر الزامی است.
اتباع استرالیا، ژاپن، کانادا، جمهوری کره، نیوزیلند یا ایالات متحده
این افراد برای ورود به آلمان نیازی به ویزا ندارند، اما باید بعد از ورود فوراً در مرجع ثبت نام افراد خارجی برای دریافت مجوز اقامت اقدام کنند. اینها تنها افرادی هستند که می‌توانند بدون ویزا وارد آلمان شوند و قبل از استخدام مجوز اقامت و کار دریافت کنند.
اتباع خارج از اتحادیه اروپا
این افراد برای ورود به آلمان به ویزا نیاز دارند. درخواست ویزا باید دقیق و مربوط به هدف اقامت باشد. نمی‌توان ویزای کوتاه مدت را به ویزای اقامت دائم تبدیل کرد، بنابراین خیلی مهم است که برای ویزای درست اپلای کنید.
اتباع این کشورها باید به محض ورود برای مجوز اقامت و کار اپلای کنند. برای درخواست مجوز کار، ارائه شواهد و مدارک استخدام در یک شرکت، سازمان یا مؤسسه محلی الزامی است.
انواع مجوز اقامت و کار
قانون مهاجرت، که با عنوان «قانون اقامت» (Residence Act) هم شناخته می‌شود و از سال ۲۰۰۵ فعال است، مزایا، شرایط و قوانین افراد خارجی را در بر می‌گیرد که می‌خواهند با اهدافی مختلف در آلمان اقامت کنند و پناهندگی بگیرند. با این قانون، صرف نظر از دورنمای کاری مهاجران، فرصت‌های زیادی در اختیار آن ها قرار می‌گیرد.
اطلاعات مهم در مورد قانون اقامت برای اقامت مهاجران در آلمان
- خود ویزا نوعی مجوز اقامت است که به فرد خارجی امکان می‌دهد برای مدتی مشخص که در ویزا قید شده است در آلمان بماند
- برای اقامت‌های طولانی‌تر در آلمان، مجوز اقامت موقت یا مجوز settlement اعطا می‌شود
- اتباع خارج از اتحادیه اروپا که برای اولین بار به قصد ماندن وارد آلمان می‌شوند (یعنی کار و اقامت) ملزم به داشتن ویزا هستند و به محض ورود باید مجوز اقامت موقت یا مجوز settlement بگیرند
- مجوزهای اقامت settlement به افرادی اعطا می‌شود که طی پنج سال گذشته دارای مجوز اقامت موقت بوده‌اند و اثبات کرده‌اند که می توانند شروط اضافی را برآورده کنند
- مجوزهای اقامت settlement به احتمال زیاد به کارگران بسیار ماهر و دارندگان کارت آبی اتحادیه اروپا (EU Blue Card) اعطا می‌شود
- در قانون اقامت، مجوز اقامت بلند مدت مشابه مجوز اقامت settlement است
- استخدام افراد بسیار ماهر که تبعه کشورهای جهان سوم هستند از طریق فرمان کارت آبی اروپا انجام می‌شود، که مشابه کارت اقامت موقت با احتمال بیشتر اخذ مجوز settlement است.
فرد مهاجری که می‌خواهد با اهدف مختلف وارد آلمان شود و در آنجا اقامت کند باید یکی از این عناوین اقامتی را داشته باشد:
اپلای کردن برای مجوز یکپارچه
کشور مبدأ و ویژگی‌های متقاضی هستند که مشخص می‌کنند چه عنوانی به او امکان می‌دهد تا در آلمان کار و اقامت کند.
دورنمای استخدام برای افراد دانشگاهی
اگر یک فرد دانشگاهی با مدرکی مورد تأیید یا برابر آن در آلمان هستید باید برای کارت آبی اتحادیه اروپا اپلای کنید. با اخذ کارت آبی، متقاضی باید اثبات کند که در آلمان، در حوزه‌ای مربوط به حرفه خودش، استخدام شده است. همچنین حقوق سالانه که در قرارداد فرد آمده است باید حداقل ۴۸,۸۰۰ یورو باشد.
دارندگان کارت آبی اتحادیه اروپا بعد ۳۳ ماه واجد شرایط اخذ مجوز اقامت دائمی settlement هستند، و اگر اثبات کنند که پیش نیاز (B1 (Common European Reference Framework for Languages زبان را کسب کرده‌اند می‌توانند این مجوز اقامت را زودتر، یعنی بعد از فقط ۲۱ ماه، بگیرند. افرادی که جزو این دسته هستند ولی قرارداد کار ندارند نمی‌توانند در کشور خود برای کارت آبی اتحادیه اروپا اپلای کنند، اما می‌توانند به آلمان سفر کنند و شش ماه فرصت دارند تا کار پیدا کنند. این افراد تنها زمانی می‌توانند برای کارت آبی اتحادیه اروپا اپلای کنند که قرارداد کار داشته باشند. اگر اعتبار ویزای متقاضیان کارت آبی اتحادیه اروپا تمام شده باشد، آن ها می‌تواند تا زمان رسیدگی به درخواست خود در آلمان بماند.
فارغ التحصیلان دانشگاهی اتباع خارج از اتحادیه اروپا از دانشگاه‌های آلمان
فارغ التحصیلان دانشگاهی اتباع خارج از اتحادیه اروپا، با عنوان دانشجویان بین المللی در آلمان، که تحصیلات خود در آلمان را تمام کرده‌اند واجد شریط استخدام قانونی در این کشور هستند. آنها می‌توانند در Foreigners’ National Authority با هدف جستجوی کار درخواست مجوز اقامت بگیرند. این در صورتی است که متقاضی هنوز قرارداد کاری در آلمان نداشته باشد، while اعتبار مجوز اقامت با هدف جستجوی کار ۱۸ ماه است. زمانی که فرد قرارداد کار دریافت می‌کند واجد شرایط دریافت کارت آبی اتحادیه اروپا خواهد بود، اما این کار باید به حرفه او مرتبط باشد.
اتباع کشورهای غیرعضو اتحادیه اروپا که دارای صلاحیت‌های حرفه‌ای هستند
اتباع کشورهای غیرعضو اتحادیه اروپا که دارای صلاحیت‌های حرفه‌ای هستند هم واجد شرایط اپلای کردن برای دریافت مجوز اقامت و کار در آلمان هستند.
متقاضیان این نوع مجوز تنها زمانی می‌توانند مجوز اقامت و کار دریافت کنند که صلاحیت آن ها مورد تأیید دولت فدرال قرار بگیرد و علاوه بر این، تنها به شرطی که یک قرارداد کاری مرتبط با حرفه خود را ارائه بدهند. در مواردی که صلاحیت فرد پذیرفته نمی‌شود ممکن است مقام مسئول از داوطلب بخواهد در حوزه مربوطه در آلمان آموزش بیشتری ببیند تا واجد شرایط دریافت مجوز اقامت و کار شود. در چنین مواردی داوطلب باید با هدف اخذ مجوز دائم اقامت و کار، مجوز اقامت محدود بگیرد.
اتباع کشورهای غیرعضو اتحادیه اروپا که خواهان آموزش و کار حرفه‌ای در آلمان هستند
اتباع کشورهای غیرعضو اتحادیه اروپا که خواهان آموزش و کار حرفه‌ای در آلمان هستند واجد شرایط این کار هستند. ملاک لازم اخذ مجوز از اداره استخدام فدرال (Federal Employment Agency) است. زمانی که داوطلب کارآموزی خود را تمام می‌کند، واجد شرایط اخذ مجوز اقامت است که Foreign’ National Office به منظور اقامت یک ساله در آلمان با هدف جستجوی کار آن را صادر می‌کند. به محض اینکه متقاضی به قرارداد استخدام در حوزه‌ای مرتبط با صلاحیت خود دست پیدا می‌کند می‌تواند برای مجوز کار مرتبط اپلای کند.
درخواست ویزا
برای اینکه اتباع کشورهای غیرعضو اتحادیه اروپا بتوانند وارد آلمان شوند و در آنجا کار و اقامت داشته باشند، اخذ ویزا الزامی است. صدور ویزا بر اساس مقررات مجوز اقامت و کار خواهد بود، از جمله اقامت موقت، کارت آبی اتحادیه اروپا، مجوز settlement دائمی یا مجوز اقامت بلند مدت اتحادیه اروپا.
پیدا کردن کار در اروپا
امروزه فناوری فرصت دسترسی به اطلاعات گسترده‌ای را در اختیار ما قرار داده است، از جمله موقعیت‌های شغلی در سراسر جهان. علاوه بر این اطلاعات بسیاری در مورد مشاغل مشخصی که به صلاحیت‌های افراد مرتبط است در دسترس قرار گرفته است.
جستجوی شغل
برای گرفتن کار در آلمان دو گزینه وجود دارد، دریافت قرارداد کار قبل از ورود به آلمان یا در زمان ورود. در هر دو صورت، جستجوی آنلاین بهترین فرصت برای پیدا کردن کار است.
سایت‌های متنوعی با اطلاعاتی گسترده در مورد موقعیت‌های شغلی کاری در آلمان وجود دارد. از جمله:
مؤسسات دولتی که vacancies کاری را در سایت خود قرار می‌دهند، مثل:
همچنین چندین کانال و سایت جستجوی کار وجود دارد:
- EURES
- Monster
- پرتال‌های مشاغل محلی
ممکن است یک اداره کاریابی محلی در کشورتان جلسات اطلاع رسانی یا نمایشگاه‌های کار برای vacancies در آلمان برگزار کند که می‌توانید در آن ها شرکت کنید.
همچنین می‌توانید در وب سایت نیازمندی‌های آلمان (German occupations in demand) هم اطلاعات کسب کنید.
فرایند درخواست کار
زمانی که شغل یا شغل‌های مورد نظر خود در آلمان را انتخاب کردید باید اپلای کنید. ممکن است بعضی از شرکت‌های آلمانی از شما بخواهند تا درخواستتان را با پست برای آن ها ارسال کنید. با این وجود اخیراً بسیاری از درخواست‌های کاری به صورت آنلاین انجام می‌شوند. در این صورت باید مدارک درخواست را به صورت PDF به همراه مدارک ضمیمه ارسال کنید.