شرایط تحصیل در آلمان

راه های مختلفی برای اخذ پذیرش از دانشگاه های آلمان وجود دارد. بهترین راه برای شما این است که در اولین مرحله، رشته ایی که می خواهید و منطقه ایی که ترجیح می دهید در آن زندگی کنید را مشخص نمایید. مدارک مورد نیاز و آخرین زمان برای اخذ پذیرش برای هر دانشگاه با توجه به رشته ی انتخابی شما مختلف است ولی در ادامه ما به مهم ترین سوال های شما پاسخ داده ایم: کجا باید برای اخذ پذیرش اقدام کنید؟ این موضوع به فاکتورهای مختلفی بستگی دارد: شما دوران مدرسه (کارشناسی) را از چه مدرسه/دانشگاهی فارغ التحصیل شده اید و تصمیم به تحصیل در چه رشته ایی را دارید. سه موسسه در بخش درخواست پذیرش از دانشگاه فعالیت می کنند، که عبارتند از :the Foundation for Admission to Higher Education, the University Application Service for International Students و درگاه دانشگاه. اینکه شما برای ارسال مدارکتان باید کدام یک از گزینه های بالا را انتخاب کنید با توجه به دانشگاه و رشته ی شما مشخص می شود. بنابراین اولین قدم این است که رشته ایی را که می خواهید، انتخاب کنید. چه زمانی لازم است که مدارک را جهت بررسی ارسال نمایید؟ آخرین مهلت ارسال مدارک، چند ماه قبل از شروع ترم است و مدارک شما حداقل 8 هفته قبل از آخرین مهلت ارسال باید برای uni-assist ارسال شود. دانشگاه ها در صورتی مدارک شما برای بررسی را قبول می کنند که به صورت کامل و تا آخرین مهلت برای آن ها ارسال شود. هرچه زودتر مکاتبات خود را بخش پذیرش دانشجو شروع کنید، زمان بیشتری دارید که در صورت کامل نبودن مدارک بتوانید آنها را تکمیل نمایید. در اینجا آخرین زمان پذیرش مدارک شما آمده است. برای رشته هایی که ترمشان در زمستان شروع می شود (معمولا در اکتبر):

برای رشته هایی که ترمشان در تابستان شروع می شود (معمولا در مارچ / آپریل):

بدون شک دانستن این نکته، تاثیر به سزایی در تصمیم شما برای تحصیل در آلمان دارد، تحصیل در آلمان رایگان است و می توانید به صورت رایگان و به زبان انگلیسی در آلمان تحصیل کنید. عناوین زیر در این مقاله بررسی می شوند:

تحصیل در آلمان در مقاطع مختلف تحصیلی

دوره زبان آلمانی در کشور آلمان

تحصیل در آلمان در مدارس

تحصیل کارشناسی در آلمان

شرایط اپلای برای کارشناسی ارشد آلمان

تحصیل در آلمان در مقطع دکترا

هزینه تحصیل در آلمان

هزینه زندگی دانشجویی در آلمان

تحصیل در آلمان و کار دانشجویی

تحصیل در آلمان و بررسی ویزای همراه

تحصیل در آلمان و مدارک مورد نیاز اخذ ویزای تحصیلی آلمان

تحصیل در آلمان و موقعیت کار پس از تحصیل

تحصیل در آلمان و وضعیت اقامت و اخذ تابعیت پس از تحصیل

تحصیل در آلمان در مقاطع مختلف تحصیلی

تحصیل در آلمان، مراحل و مدارک مورد نیاز جهت دریافت ویزای تحصیلی آلمان و نکات مهم مهاجرت به آلمان از طریق تحصیل، مسائل مهمی هستند که در این مقاله بررسی می شوند. آلمان کشوری واقع در قلب اروپای غربی است. این کشور با دانمارک، لهستان، جمهوری چک، اتریش، سوئیس، فرانسه، لوکزامبورگ، بلژیک، هلند و دریای بالتیک دارای مرز مشترک است. آلمان عضو اتحادیه اروپا (EU) می باشد. تحصیل در مقاطع مختلف آلمان در دانشگاه ها در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا امکان پذیر است و به طور کلی موسسات آموزش عالی آلمان سه گروه می باشند که عبارتند از دانشگاه ها، موسسات علمی کاربردی و کالج هنر، فیلم و موسیقی. همچنین دانشگاه های آلمان به دو دسته دولتی و خصوصی تقسیم بندی می شوند که البته اکثر دانشگاه ها دولتی می باشند. بسیاری از دانشگاه های خصوصی فنی حرفه ای می باشند که توسط دولت به رسمیت شناخته شده اند. البته دانشگاه های فنی حرفه ای هزینه ی تحصیلی نسبتا بالایی دارند به همین دلیل، بسیاری از دانشجویان تمایل به تحصیل در دانشگاه های فدرال-دولتی را دارند.

دوره زبان آلمانی در کشور آلمان

برای ورود به دانشگاه های دولتی آلمان باید در آزمون ورودی این دانشگاه ها پذیرفته شوید. البته در صورتی که در کنکور ایران در دانشگاه دولتی قبول شوید، نیازی به شرکت در آزمون در آلمان نیست. با این حال برای رشته های خاصی مانند پزشکی قبولی در آزمون ورودی الزامی است و به واسطه قبولی در کنکور ایران نمی توانید پذیرش بگیرید. اکثر رشته های رایگان به زبان آلمانی ارائه می شوند و تعداد بسیار کمی برنامه انگلیسی رایگان وجود دارد، بنابراین از دیگر الزامات تحصیل رایگان در کشور آلمان ارائه مدرک زبان آلمانی است. برای پذیرش در دانشگاه های دولتی و تقریبا رایگان آلمان، علاوه بر شرایط ذکر شده باید مدرک زبان آلمانی B1 نیز ارائه دهید. بهترین راه برای افرادی که تمایل به تحصیل در این دانشگاه ها دارند این است که در دوره های زبان آلمانی در این کشور شرکت کنند و سطح زبان خود را به نمره ی  مورد نظر برسانند. برای پذیرش در دوره ی زبان باید مدرک B1 آلمانی ارائه دهید. پس از گذراندن دوره ی زبان آلمانی با توجه به رشته ای که تصمیم به تحصیل در آن دارید، می توانید در دوره های فاندیشن مربوط به آن شرکت کنید. البته در رشته ی پزشکی برای ورود به دوره های زبان آلمانی در آلمان و دوره های فاندیشن نیاز به معدل دیپلم 20 می باشد. این دوره ها در دانشگاه های آلمان برگزار می شوند و شما را برای شرکت در آزمون ورودی دانشگاه ها آماده می کند. هزینه ی دوره ی زبان آلمانی در آلمان بین 4،700 تا 5،600 یورو می باشد. این دوره ها به ویژه برای افرادی که در کنکور ایران قبول نشده اند یا تمایل به تحصیل رایگان پزشکی در آلمان دارند، انتخاب بسیار مناسبی است.

تحصیل در آلمان در مدارس

دولت مرکزی آلمان دخالت کمی در سیستم آموزش و پروش در مدارس این کشور دارد و هر ایالت به صورت مستقل در این خصوص تصمیم گیری می کند. بنابراین نحوه آموزش در مدارس در نقاط مختلف آلمان متفاوت می باشد. به صورت مشترک مدارس آلمانی علاوه بر تدریس ریاضیات، جغرافیا، علوم، تاریخ و زبان، این فرصت را به دانش آموزان می دهند که در زمینه ی مهارت های عملی و فنی نیز آموزش ببینند. کلاس های درس در مدارس دولتی در آلمان معمولاً به زبان آلمانی برگزار می شود، بنابراین مهاجرینی که فرزندان کم سن دارند، معمولاً تمایل دارند فرزند خود را در این مدارس ثبت نام کنند تا بتوانند زبان محلی را آموزش ببینند. البته مدارس دو زبانه و خصوصی نیز در آلمان وجود دارد که فرزندان بسیاری از مهاجرین در این مدارس به تحصیل می پردازند. با توجه به اینکه مدارس بین المللی دارای هزینه می باشند معمولاً والدین مدارس دو زبانه دولتی را انتخاب می کنند که شهریه ای ندارند. در این مدارس علاوه بر زبان آلمانی دروسی به زبان مادری هم ارائه می شود. مهم ترین مدارس بین المللی در برلین در جدول زیر نمایش داده شده است.

تحصیل کارشناسی در آلمان

اولین مقطع دانشگاهی در آلمان مقطع کارشناسی است که دانشجویان می توانند این مقطع را در مدت زمان 6 تا 8 ترم (سه تا چهار سال) به پایان برسانند. پس از این مقطع، دانشجویان می توانند به کار حرفه ای خود بپردازند یا برای مقطع فوق لیسانس اقدام نمایند. برای اخذ پذیرش در مقطع لیسانس کشور آلمان شما علاوه بر قبولی در دانشگاه های مورد تأیید مراجع کشور آلمان در ایران، می بایست گواهی پایان دوره ی مقاطع 12 ساله اولیه را داشته باشد. در صورتی که در کنکور ایران شرکت نکرده اید یا قبول نشده اید، می توانید در دوره های فاندیشن و دوره های زبان آلمانی در آلمان شرکت کنید و سپس برای ورود به رشته ی مورد نظر خود آزمون دهید، البته به این نکته توجه داشته باشید که از شرایط لازم برای این امر داشتن حداقل مدرک زبان آلمانی سطح B1 و برای رشته پزشکی داشتن معدل 20 دیپلم الزامی می باشد. بسته به دوره ای که در آن ثبت نام می کنید تسلط به زبان آلمانی یا انگلیسی نیز دارای اهمیت می باشد و با ارائه مدارک معتبر بین المللی می توانید مهارت خود، در زبان را اثبات نمایید. دانشگاه های آلمان تنوع فراوانی در رشته های دوره کارشناسی دارند و تقریباً هر رشته ی دلخواهی را می توان در دانشگاه ها تحصیل کرد. محبوب ترین این رشته ها عبارتند از:

• علوم مهندسی مکانیک
• علوم کامپیوتر
• زیست شناسی
• اقتصاد
• علوم زیست محیطی

شرایط اپلای برای کارشناسی ارشد آلمان

تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد در آلمان بعد از اتمام مقطع کارشناسی می باشد که بسته به توانایی علمی اشخاص حدود 2 سال به طول می انجامد. تعداد زیادی از دوره های کارشناسی ارشد در آلمان به زبان انگلیسی ارائه می شوند. آلمان از جمله کشورهایی است که از بیشترین دانشگاه ها با رنک جهانی برخوردار است و تحصیل در این دانشگاه ها تقریباً بدون نیاز به پرداخت شهریه می باشد و هزینه ی پرداختی به دانشگاه حدود 250 یورو در هر ترم است. همه ی این عوامل سبب شده است که افراد زیادی برای تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد، کشور آلمان را انتخاب نمایند. معمولاً برای درخواست پذیرش باید در دانشگاه انتخابی، رشته ی مورد نظر خود را یافته و از طریق وبسایت دانشگاه/uni-assist اپلای کنید. تاریخ مهلت ثبت درخواست در هر دانشگاه متفاوت است که در وبسایت آن ها درج می شود. توصیه می شود برای چند دانشگاه اپلای کنید تا شانس پذیرش خود را بالاتر ببرید. دانشگاه ها اغلب هزینه ای بابت بررسی درخواست شما دریافت می کنند که معمولاً کمتر از 50 یورو می باشد. مهم ترین مدرکی که در زمان اپلای برای کارشناسی ارشد باید ارائه دهید مدرک کارشناسی شما می باشد که باید در آلمان دارای اعتبار باشد. سایر مدارک بسته به دانشگاه انتخابی متفاوت می باشد. در برخی از دانشگاه ها ممکن است ریزنمرات دیپلم شما نیز درخواست شود و یا یک مصاحبه یا آزمون ورودی ترتیب داده شود.

تحصیل در آلمان در مقطع دکترا

تحصیل دکترا در آلمان به طور معمول بین 3 تا 4 سال به طول می انجامد. برای اخذ پذیرش تحصیلی دانشجویان باید ابتدا یک استاد (سوپروایزر) مناسب بیابند و از طریق مکاتبه نظر استاد را برای سوپروایزری تز دکترای خود جلب نمایند. مهم ترین نیازمندی برای پذیرش در مقطع دکترا ارائه مدرک فوق لیسانس معتبر در کشور آلمان می باشد. ارائه مدرک زبان آلمانی یا انگلیسی نیز از دیگر الزامات اخذ پذیرش تحصیلی در مقطع دکترا می باشد. تحصیل دکترا در آلمان رایگان می باشد و شما ملزم به پرداخت شهریه نمی باشید. مهم ترین مدارک برای دریافت پذیرش تحصیلی از دانشگاه های آلمان شامل موارد زیر می باشد.

• نامه تاییدیه استاد سوپروایزر
• مدارک تحصیلی قبلی
• تاییدیه اعتبار مدارک تحصیلی
• توصیه نامه از دو استاد قبلی

تحصیل در آلمان به همراه بورس تحصیلی

همان طور که پیش تر اشاره شد، تحصیل در دانشگاه های دولتی آلمان تقریباً بدون پرداخت شهریه امکان پذیر می باشد. با این حال شخص باید هزینه های زندگی در آلمان را تامین نماید. به همین دلیل برخی از دانشجویان تمایل دارند که از بورسیه ی تحصیلی در آلمان استفاده نمایند. اکثر بورسیه های تحصیلی در مقطع دکترا اعطا می شود که مشهورترین آن ها شامل موارد زیر می باشد.

کمک هزینه تحصیلی

• سوپروایزر شما ممکن است برای کمک مالی حدود 1،250 یورو در هر ماه از بنیاد ملی علوم آلمانی (Studienstiftung des Deutsche Volkes) به شما اعطا کند.

بورس تحصیلی DAAD 

• خدمات بورس تحصیلی آلمان (Deutscher Akademischer Austausch Dienst) برای دانشجویان خارجی برای تحصیل در مقطع دکتری در آلمان، کمک هزینه تحصیلی را به مبلغ 1،200 یورو ارائه می دهد.

StipendiumPlus

• توسط گروهی از 13 سازمان ارائه شده است که در هر ماه برای دانشجویان بین المللی در آلمان هزینه ای بالغ بر 1،350 یورو در نظر گرفته است.

هزینه ی تحصیل در آلمان

در نظر گرفتن هزینه های تحصیل و زندگی در آلمان برای انتخاب این کشور جهت تحصیل دارای اهمیت فراوان می باشد. هزینه تحصیل در مدارس آلمان حدود 16،000 یورو در سال می باشد. همان طور که اشاره شد هزینه ی تحصیل در دانشگاه فدرال آلمان تقریبا رایگان می باشد و ممکن است تنها حدود 200 یورو در هر ترم به دانشگاه پرداخت کنید. هزینه ی تحصیل در آلمان در مقطع کارشناسی ارشد نیز که از مقاطع پرطرفدار است در دانشگاه های دولتی آلمان رایگان است. با این حال دانشجویان باید قادر باشند سایر هزینه های زندگی خود را تامین نمایند.

هزینه زندگی دانشجویی در آلمان

به طور کلی می توان گفت که با مبلغی در حدود 853 یورو می توان یک زندگی دانشجویی معمولی در آلمان داشت. بخش زیادی از این هزینه بابت اسکان صرف می شود.

تحصیل در آلمان و کار دانشجویی

کار دانشجویی یکی از روش های تامین هزینه های زندگی در زمان تحصیل در آلمان می باشد. دانشجویان در آلمان اجازه کار تمام وقت ندارند، اما در مقطع لیسانس و فوق لیسانس می توانند در هفته تا سقف 20 ساعت به کار پاره وقت بپردازند. مدت زمان مجاز برای کار پاره وقت برای دانشجویان مقطع دکترا 30 ساعت در هفته می باشد. با توجه به اینکه کشور آلمان به نیروی متخصص نیاز دارد، معمولاً دانشجویانی که مهارت کافی داشته باشند می توانند به راحتی در این کشور به کار بپردازند. درآمد به دست آمده از کار پاره وقت می تواند بخشی از هزینه های زندگی دانشجویان را تامین نماید. علاوه بر این تجربه به دست آمده در این زمان می تواند برای اشتغال پس از پایان تحصلات تاثیر مثبتی به همراه داشته باشد.

تحصیل در آلمان و بررسی ویزای همراه

معمولاً یکی از اصلی ترین دغدغه های متأهلینی که تمایل به تحصیل در آلمان دارند، امکان همراهی خانواده با آن ها می باشد. خوشبختانه براساس قانون الحاق خانواده، همسر و فرزندان با سن کمتر از 18 سال می توانند دانشجو را در کشور آلمان همراهی کنند. 

منابع مالی کافی

•  شما باید منابع مالی کافی برای پوشش هزینه های زندگی خود و هر یک از اعضای خانواده خود را داشته باشید. این منبع باید کل مدت اقامت در آلمان را پوشش دهد و نباید به کمک های دولتی آلمان متکی باشید.

محل زندگی مناسب

•  اگر فاقد فضای مناسب در آلمان برای زندگی خود و هر عضو خانواده باشید، قادر نخواهید بود که خانواده خود را به آلمان ببرید.

اسناد ازدواج

• ازدواج شما و همسرتان باید پیش از دریافت ویزای تحصیلی آلمان باشد.

سن مناسب

•  شما و همسرتان باید حداقل 18 ساله باشید زمانی که برای ویزای همراه درخواست می کنید. اگر فرزند شما در پی پیوستن به شما در آلمان باشد، نباید بیش از 16 سال سن داشته باشد. اگر فرزند شما 16 ساله باشد، باید مهارت کافی زبان آلمانی را برای ادغام آسان تر در آلمان داشته باشد.

مهارت زبان

• همسر شما بدون مهارت زبان آلمانی نمی تواند درخواست ویزای همراه کند. حداقل سطح مورد نیاز A1 CEFR آلمانی می باشد. فرزندان 16-18 ساله نیز می توانند به شما ملحق شود اگر آنها حداقل مدرک زبان آلمانی C1 CEFR داشته باشند.

دوره اقامت

•  خانواده شما زمانی می توانند به شما ملحق شوند که مجوز اقامت آلمان برای یک دوره تحصیلی حداقل 1 ساله داشته باشید.

وضعیت مدنی

•  فرزندانی که در هنگام تحصیل در آلمان شما را همراهی می کنند نباید ازدواج کرده، طلاق گرفته یا بیوه باشند.

حق حضانت

•  برای پیوستن فرزند، شما باید از حق حضانت وی برخوردار باشید.

تحصیل در آلمان و مدارک مورد نیاز اخذ ویزای تحصیلی آلمان

برای ورود به آلمان و تحصیل در این کشور ابتدا به ویزای تحصیلی نیاز دارید. برای دریافت ویزای تحصیلی آلمان باید مدارک مورد نیاز، که مهم ترین آن ها پذیرش تحصیلی می باشد را آماده کنید و در زمان رزرو شده به سفارت آلمان مراجعه کنید. متاسفانه یکی از مشکلات در اخذ ویزای تحصیلی آلمان رزرو زمان مراجعه به سفارت می باشد. معمولاً وقت ملاقات در سفارت برای حداقل 18 ماه بعد تنظیم می شود. براساس اطلاعیه ی اخیر کشور آلمان، دارندگان بورسیه تحصیلی و پذیرفته شدگان در فرصت مطالعاتی، دوره دکترا و دوره فوق لیسانس با مدرک زبان در زمانی بسیار کوتاه تر نسبت به سایر متقاضیان می توانند مصاحبه سفارت را انجام دهند. زمان اعلام شده برای انجام مصاحبه برای این دسته از افراد، در حال حاضر بین 3 تا 4 هفته می باشد. اصلی ترین مدارک مورد نیاز برای اخذ ویزای تحصیلی آلمان به شرح زیر است:

• مدارک تحصیلی
• انگیزه نامه
•  توضیح دهید که چرا می خواهید در آلمان تحصیل کنید.
• اثبات مهارت های زبان
• در صورتی که زبانِ تحصیلِ شما آلمانی است، باید مدرک زبانِ آلمانی ارائه دهید و یا مدارکِ ثبت نام در کورس زبان آلمانی در کشور آلمان را نشان دهید.
• اسناد بیمه درمانی
• اثبات تمکن مالی
• معمولاً باید حدود 10,236 یورو در حساب بانکی خود نشان دهید. این مبلغ برای پوشش هزینه های یک سال زندگی شما در آلمان می باشد.

تحصیل در آلمان و موقعیت کار پس از تحصیل

بیشتر دانشجویان تمایل دارند پس از پایان تحصیل خود در آلمان به کار در این کشور بپردازند. با توجه به اینکه آلمان یکی از صنعتی ترین کشورهای جهان می باشد، موقعیت های شغلی فراوانی برای افراد متخصص در این کشور وجود دارد. همین امر سبب شده است که کشور آلمان از نرخ بیکاری پایینی برخوردار باشد و کاریابی برای فارغ التحصیلان ساده تر باشد. علاوه بر نرخ بیکاری پایین که فرصت مناسبی برای اشتغال فارغ التحصیلان فراهم آورده است، دولت آلمان نیز در حمایت از فارغ التحصیلان خارجی در این کشور، به افراد این فرصت را داده است که به مدت 18 ماه پس از پایان تحصیلات خود در این کشور به جستجوی کار بپردازند. برای تبدیل ویزای تحصیلی خود به ویزای کاری باید بتوانید شغلی مرتبط با رشته تحصیلی خود بیابید. البته در این مدت 18 ماه، متقاضیان می توانند بدون محدودیت در هر شغلی به کار بپردازند.

تحصیل در آلمان و وضعیت اقامت و اخذ تابعیت پس از تحصیل

بسیاری از افراد تحصیل در آلمان را به عنوان یک راه مهاجرت به آلمان انتخاب می کنند. اما نکته ی قابل توجه در اینجا، این است که تحصیل در آلمان به تنهایی برای شما منجر به اقامت و تابعیت آلمان نمی شود. برای اینکه بتوانید فرآیند مهاجرت خود را در آلمان تکمیل نمایید باید پس از فارغ التحصیلی نوع اقامت خود در آلمان را تغییر دهید. معمولاً افراد پس از پایان تحصیل در آلمان به کار می پردازند و ویزای کاری آلمان را دریافت می کنند. خوشبختانه این کشور برای دانشجویان بین المللی شرایط مساعدی را فراهم آورده است و شما می توانید پس از پایان تحصیل به مدت 18 ماه در این کشور اقامت داشته و به جستجوی کار بپردازید؛ البته در این مدت نیز بدون نیاز به مجوز کار می توانید به هر شغلی در این کشور بپردازید. پس از استخدام در رشته تحصیلی مرتبط با مدرک دانشگاهی خود، می توانید ویزای کار آلمان را دریافت کنید.ویزای کاری آلمان پس از 4 سال کار و پرداخت مالیات قابل تبدیل به اقامت دائم آلمان می باشد. افراد پس از گذشت 3 سال از اقامت دائم خود می توانند درخواست تابعیت و پاسپورت آلمان را نمایند. توجه داشته باشید که افرادی که اقامت دائم آلمان را دارند از اغلب حقوق شهروندی برخوردار خواهند بود و تفاوت کمی در حق رأی، حمایتی سیاسی و اشتغال در پست های سیاسی با شهروندان آلمانی خواهند داشت.